TYDZIEŃ FILMU NIEMIECKIEGO
26 stycznia - 2 lutego 2024
Kino Pod Baranami

26 stycznia rozpocznie się u nas Tydzień Filmu Niemieckiego - największy przegląd kina niemieckiego w Polsce. Wydarzenie odbędzie się w kilku polskich miastach. W programie jest 8 filmów, m.in. nagrodzone na Festiwalu w Berlinie Czerwone niebo Christiana Petzolda, najnowszy film Margarethe von Trotty Ingeborg Bachman – podróż na pustynię oraz dwa tytuły znajdujące się na oscarowej shortliście: Perfect Days i Pokój nauczycielski, którego współscenarzysta, Johannes Duncker, będzie gościem przeglądu.

Tydzień Filmu Niemieckiego to największy w Polsce przegląd niemieckiego kina, organizowany wspólnie przez Dom Norymberski w Krakowie, Goethe-Institut w Krakowie oraz Konsulat Generalny Niemiec we Wrocławiu. W tym roku impreza odwiedzi dziesięć polskich miast, wśród których tradycyjnie znalazł się Kraków i Kino Pod Baranami.

Od 26 stycznia do 2 lutego w naszym Kinie będzie można zobaczyć łącznie osiem filmów zza zachodniej granicy. Ich autorami są zarówno doskonale znani polskim widzom mistrzowie kina, jak i nowi twórcy, którzy znakomitymi obrazami konsekwentnie budują swoją pozycję w filmowym świecie.

Przegląd otworzy film Pokój nauczycielski, który jest niemieckim kandydatem do Oscara. Pochodzący z Turcji reżyser İlker Çatak na przykładzie mikrospołeczności złożonej z nauczycieli i uczniów pokazuje, z jakimi problemami mierzy się dzisiejsza demokracja i jak radzić sobie z systemem hierarchicznym, którego nie da się ani zachować, ani całkowicie zlikwidować. Gościem pokazu będzie współscenarzysta filmu, Johannes Duncker.

Urodzona w Stambule Asli Ösge w filmie Black Box przygląda się mieszkańcom jednej z berlińskich kamienic, zmuszonym do funkcjonowania w warunkach coraz mocniej ograniczanej wolności. Łączące ich do tej pory przyjazne sąsiedzkie relacje zaczynają kruszyć się w obliczu zagrożenia, skutkującego blokadą budynku przez policję. Odcięci od świata są również bohaterowie filmu Christiana Petzolda Czerwone niebo, spędzający wakacje w letniskowym domku nad morzem. Choć w rozżarzonym od upału i pożaru okolicznych lasów powietrzu czuć zbliżające się niebezpieczeństwo, dla początkującego pisarza nie ma to znaczenia, bo najważniejsza jest książka, nad którą pracuje. Literacka twórczość przesłania też związek dwójki znakomitych pisarzy: Ingeborg Bachmann i Maxa Frischa, o których trudnej relacji opowiada w filmie Ingeborg Bachman – podróż na pustynię Margarethe von Trotta. W rolach głównych: Vicky Krieps (W gorsecie, Nić widmo) i Ronald Zehrfeld (Feniks, Barbara).

Film Miara człowieka sięga do tragicznej i nadal mało znanej kolonialnej historii Niemiec. Reżyser Lars Kraume cofa się do XIX wieku by opowiedzieć o niemieckich podbojach w Południowo-Zachodniej Afryce, o cierpieniach lokalnej ludności oraz uwikłaniu nauki w politykę. Na przeciwległym biegunie są bohaterowie filmu Kiedy znów będzie tak, jak nigdy nie było Sonji Heiss, który rozgrywa się w pewnym szczególnym szpitalu psychiatrycznym. W tej adaptacji głośnej książki Joachima Meyerhoffa syn dyrektora placówki szuka bliskości w kontaktach z pacjentami, którzy zdają się lepiej niż rodzice rozumieć jego potrzeby.

Wyjątkowy i nieprzystający do współczesnego świata jest protagonista obrazu Wima Wendersa Perfect Days, czyściciel tokijskich toalet, który potrafi dostrzegać uroki życia, czerpać z niego radość, a otaczających go ludzi obdarzać uwagą i życzliwością. Znakomity niemiecki reżyser jest też autorem innego filmu, który zostanie zaprezentowany w ramach przeglądu w wersji 3D. Anselm to opowieść o twórczości jednego z najważniejszych współczesnych artystów, Anselma Kiefera, oraz jego monumentalnych projektach zrealizowanych w Niemczech i Francji.

PROGRAM:

piątek, 26 stycznia
POKAZ INAUGURACYJNY
18.00 POKÓJ NAUCZYCIELSKI | DAS LEHRERZIMMER
(İlker Çatak) DE 2023, 98’
Po seansie spotkanie ze współscenarzystą filmu, Johannesem Dunckerem.

sobota, 27 stycznia
18.00 CZERWONE NIEBO | ROTER HIMMEL
(Christian Petzold) DE 2023, 103’

niedziela, 28 stycznia
18.00 MIARA CZŁOWIEKA | DER VERMESSENE MENSCH
(Lars Kraume) DE 2023, 116’

poniedziałek, 29 stycznia
18.00 KIEDY ZNÓW BĘDZIE TAK, JAK NIGDY NIE BYŁO
| WANN WIRD ES ENDLICH WIEDER SO, WIE ES NIE WAR
(Sonja Heiss) DE/BE 2023, 116’

wtorek, 30 stycznia
18.00 PERFECT DAYS | PERFECT DAYS
(Wim Wenders) JP/DE 2023, 123’

środa, 31 stycznia
18.00 BLACK BOX | BLACK BOX
(Asli Özge) DE/BE 2023, 120’

czwartek, 1 lutego
18.00 INGEBORG BACHMANN - PODRÓŻ NA PUSTYNIĘ
| INGEBORG BACHMANN – REISE IN DIE WÜSTE
(Margarethe von Trotta) DE/IT/FR 2023, 110’

piątek, 2 lutego
18.00 ANSELM 3D | ANSELM
(Wim Wenders) DE/IT/FR 2023, 93’
Film wyswietlany w wersji 3D.

BILETY:
28 zł (normalny)
24 zł (ulgowy)
Karnet (8 filmów): 160 zł
Anselm 3D: 30 zł (normalny), 27 zł (ulgowy)
Aby zakupić karnet online, prosimy o kontakt: kasa@kinopodbaranami.pl

O FILMACH:

ANSELM 3D | ANSELM
(Wim Wenders) DE/IT/FR 2023, 93’

Prezentowany w Cannes portret niemieckiego artysty Anselma Kiefera jest jak jego wielkoformatowe rzeźby – choć monumentalny, nie porzuca ludzkiej perspektywy. I nie jest to na pewno klasyczny dokument z „gadającymi głowami”. Po pamiętnej Pinie Wim Wenders proponuje kolejne immersyjne doświadczenie filmowe, dzięki któremu możemy wkroczyć do świata twórcy i jego dzieł. Fabularyzowane sceny, materiały archiwalne i zrealizowane w 3D ujęcia z gigantycznej pracowni składają się na zniuansowany obraz człowieka walczącego z powojenną zbiorową amnezją.

Urodzony w 1945 roku Kiefer, uczeń Josepha Beuysa – na początku kariery przez niektórych uznawany za zwykłego prowokatora, a nawet sympatyka nazizmu – upominał się w swoich pracach o pamięć trudnej przeszłości Niemiec, tak jak Heinrich Böll w literaturze. Wenders wędruje z kamerą po wielohektarowym terenie we francuskim Barjac – studiu artystycznym, a zarazem ulegającej entropii wystawie. Budowanie i rozpad, mit i konkret, świadectwo i zanik – te fascynacje widać w tworzonych przez Kiefera obiektach: kilkupiętrowych betonowych wieżach czy podziemnych tunelach. Jednocześnie reżyser pozwala sobie na czuły filmowy gest – spotkanie małego Anselma (w tej roli kuzyn Wendersa) z cenionym artystą.

Film wyświetlany w wersji 3D.

BLACK BOX | BLACK BOX
(Asli Özge) DE/BE 2023, 120’

MFF w Chicago 2023: Udział w konkursie głównym
Warszawski Festiwal Filmowy 2023: Udział w konkursie głównym

Pewnego dnia na podwórku starej berlińskiej kamienicy pojawia się szklany kontener, biuro nowego administratora nieruchomości. Z tego strategicznego miejsca może on nie tylko wykonywać pracę zarządcy, ale też obserwować mieszkańców domu. Jego lokatorzy to wielokulturowa i różnorodna społeczność: nauczyciel, informatyczka, pochodzący z Dagestanu artysta, właściciel małej piekarni, muzyk czy Libanka pracująca w korporacji. Nowe porządki, jakie próbuje zaprowadzić administrator, a także pojawiające się pogłoski o planowanej „restrukturyzacji” kamienicy wywołują zaniepokojenie i sprzeciw. Stan niepewności potęguje wkroczenie policji, która nie podając powodu, nie tylko zamyka ulicę, ale także zabrania mieszkańcom opuszczania domu. Przyjazne do tej pory międzysąsiedzkie relacje zaczynają kruszyć się w obliczu narastającego zagrożenia.

Asli Özge porusza w swoim filmie społeczne problemy, z którymi mierzą się współczesne społeczeństwa wielu europejskich krajów: niepewność egzystencji, niesprecyzowane, podsycane przez teorie spiskowe zagrożenia, rasizm i ksenofobia, gentryfikacja dzielnic mieszkalnych, polaryzacja i wzajemna niechęć, a co za tym idzie niszczenie międzyludzkich więzi. Reżyserka na przykładzie niewielkiej, zamkniętej grupy bezbłędnie wychwytuje sposoby manipulacji i obnaża mechanizmy, jakie nimi rządzą.

CZERWONE NIEBO | ROTER HIMMEL
(Christian Petzold) DE 2023, 103’

MFF w Berlinie 2023 - wygrana: Srebrny Niedźwiedź - Najlepszy film (Christian Petzold)
MFF w Berlinie 2023 - nominacja: Złoty Niedźwiedź - Udział w konkursie głównym (Christian Petzold)
Europejska Akademia Filmowa 2023 - nominacja: Najlepszy europejski aktor roku (Thomas Schubert)

Leon (Thomas Schubert) i Felix (Langston Uibel) spędzają lato w położonym nad Bałtykiem letniskowym domku. Wypoczynek chcą połączyć z kreatywną pracą, której sprzyjać ma oddalone od wakacyjnego zgiełku miejsce. Leon kończy swoją drugą książkę, Felix planuje studia na Akademii Sztuk Pięknych i przygotowuje portfolio. Już przekraczając próg domu letnicy spostrzegają, że nie będą jego jedynymi lokatorami. Matka Felixa udostępniła go także Nadji (Paula Beer - znana z filmów Frantz i Undine), która dorabia w pobliskim miasteczku, sprzedając lody. Rozgrzane od upału powietrze sprzyja nie tylko emocjom, które połączą bohaterów filmu, ale także rozprzestrzeniającym się dość szybko pożarom. Tytułowe czerwone niebo nie opisuje romantycznego nadmorskiego zachodu słońca tylko łunę ognia, ogarniającego okoliczne lasy. Choć w kurorcie turyści odwołują rezerwacje, a w oddali słychać odgłosy walki z pożogą i niesiona przez wiatr sadza osiada na skórze, w domku letniskowym nikt nie czuje zagrożenia. Dla Leona najważniejsza jest powieść i zbliżające się spotkanie z wydawcą, stroni więc od reszty beztroskiego towarzystwa. Jego skupienie na sobie samym nie wynika jednak z koncentracji na procesie twórczym, lecz z egoizmu i braku umiejętności dzielenia się z innymi przyjemnościami życia.

Czerwone niebo to drugi film Christiana Petzolda, którego tematem jest żywioł: w Undine (do zobaczenia online w E-Kinie Pod Baranami!) bohaterom towarzyszyła woda, chłodząca ich uczucia, tutaj jest to ogień, który je podsyca. Opowiadana z lekkością przez reżysera historia tli się nieśpiesznie, obejmując kolejny dzień letniej kanikuły, aż do nieoczekiwanego finału.

INGEBORG BACHMANN - PODRÓŻ NA PUSTYNIĘ
| INGEBORG BACHMANN – REISE IN DIE WÜSTE
(Margarethe von Trotta) DE/IT/FR 2023, 110’

MFF w Berlinie 2023 - nominacja: Złoty Niedźwiedź - Udział w konkursie głównym (Margarethe von Trotta)

„…Czy będę mogła się z Panem spotkać, kiedy przyjadę do Zurychu w niedzielę (w najbliższą niedzielę). Mogłabym zostać dwa, trzy lub cztery dni i bez specjalnych przemyśleń, mam nadzieję, że Pan też by sobie tego życzył. (…) Byłoby miło, ale pewnie proszę o zbyt wiele.” – pisała Ingeborg Bachmann do Maxa Frischa w odpowiedzi na jego więcej niż przychylną reakcję po emisji słuchowiska Dobry Bóg z Manhattanu. Tak zaczyna się znajomość, która przerodziła się w intymną relację. Margarethe von Trotta opowiada o tym związku z punktu widzenia pisarki. Wzajemna fascynacja dwójki wybitnych literackich osobowości nie przełożyła się niestety na harmonijne współżycie. Ingeborg Bachmann w momencie poznania Frischa była w pisarskim świecie docenianą i hołubioną gwiazdą, przyciągała uwagę urodą i poetyckim talentem, lubiła podróżować i zmieniać miejsca zamieszkania. Autor Homo Fabera z kolei nie czuł się zbyt dobrze poza rodzinnym Zurychem i swojskim patriarchalnym światem. To tam chciał zwabić swoją ukochaną poetkę i uczynić z ich związku „literacki materiał”.

Choć w ubiegłym roku wydawnictwo Suhrkamp opublikowało korespondencję dwójki pisarzy, to nie ona stała się podstawą scenariusza. Margarethe von Trotta sięgnęła po listy, zapisy snów i notatki z czasów choroby Bachmann po rozstaniu z Frischem. Wydane pod tytułem Male oscuro szkice oddają stan psychiczny ich autorki i rzucają światło nie tylko na nieudaną relację, ale także przenikanie się życia i twórczości jednej z największych pisarek języka niemieckiego. W rolach głównych: Vicky Krieps (W gorsecie, Nić widmo) i Ronald Zehrfeld (Feniks, Barbara).

KIEDY ZNÓW BĘDZIE TAK, JAK NIGDY NIE BYŁO
| WANN WIRD ES ENDLICH WIEDER SO, WIE ES NIE WAR
(Sonja Heiss) DE/BE 2023, 116’

Josse wraz z rodzicami i dwoma starszymi braćmi mieszka w willi znajdującej się na terenie kliniki psychiatrycznej w Szlezwiku-Holsztynie. Jego ojciec jest dyrektorem tego szpitala, a pacjenci, którymi się opiekuje, są kolejnymi nieformalnymi członkami rodziny.

Historia dorastania i wchodzenia w dorosłość w nietypowym środowisku i rodzinie, jest słodko-gorzką opowieścią o trudnych wzajemnych relacjach. Matka żyje wspomnieniami z młodości spędzonej we Włoszech, ojciec nawiązuje romans, bracia izolują się od świata w swoich pokojach, a Josse szuka bliskości w kontaktach z pacjentami, którzy zdają się lepiej niż rodzice rozumieć jego potrzeby. Normy społeczne uchodzące powszechnie za poprawne, wcale nie są tak oczywiste, jeśli spojrzeć na nie oczami osób uznanych za psychicznie chore, którym taka diagnoza pozwala na kłopotliwą szczerość, zaskakującą niekiedy bezpośredniość czy dziecięcą naiwność.

Film Sonji Heiss to ekranizacja bestsellerowej autobiograficznej książki aktora i pisarza Joachima Meyerhoffa. Autor, opisując swoje dwudziestoletnie dorastanie, skupia się nie tylko na ważnych etapach tego procesu, ale też przygląda się swojemu ojcu. Odnoszący zawodowe sukcesy i wyposażony w teoretyczną wiedzę psychoterapeuta nie radzi sobie w praktycznym zastosowaniu jej we własnej rodzinie.

MIARA CZŁOWIEKA | DER VERMESSENE MENSCH
(Lars Kraume) DE 2023, 116’

Alexander Hoffmann, młody i ambitny etnolog, poznaje podczas wystawy kolonialnej w Berlinie w 1896 roku młodą dziewczynę z afrykańskiego plemienia Herrero. Jego przedstawiciele mają spotkać się z cesarzem, aby negocjować warunki współżycia na skolonizowanych przez Niemcy terenach, a Kezia przyjechała z nimi jako tłumaczka. W oczekiwaniu na audiencję, berliński naukowiec poddaje Afrykańczyków upokarzającym pomiarom czaszki, chcąc dowieść, że propagowane przez innych badaczy idee o różnicach rasowych są nieprawdziwe. Piękna i rezolutna Kezia przypadła Aleksandrowi tak bardzo do gustu, że postanawia on kontynuować swoją pracę w Afryce. Ponieważ misja przedstawicieli Herero nie przyniosła oczekiwanych rezultatów, w kolonii wybucha powstanie. Do jego stłumienia cesarz wysyła wojsko. Z żołnierzami na czarny ląd wyrusza również ekspedycja Hoffmanna.

Lars Kraume, reżyser znany polskim widzom choćby z takich filmów jak Milcząca rewolucja czy Fritz Bauer kontra państwo, tym razem sięga do tragicznej i nadal mało znanej kolonialnej historii Niemiec. W latach 1904-1908, na terenach należących dziś do Namibii, wojska cesarskie dopuściły się pierwszego ludobójstwa w XX wieku, eksterminując prawie 60 tys. osób z ludów Herero i Nama. To w Niemieckiej Afryce Południowo-Zachodniej powstały też pierwsze obozy koncentracyjne, a plonem „misji badawczych” niemieckich naukowców są m.in. eksponaty znajdujące się w otwartym nie tak dawno w Berlinie Forum-Humboldta.

PERFECT DAYS | PERFECT DAYS
(Wim Wenders) JP/DE 2023, 123’

MFF w Cannes 2023 - wygrana: Złota Palma - Najlepszy aktor (Kōji Yakusho), Nagroda Jury Ekumenicznego - Nagroda główna (Wim Wenders)
MFF w Cannes 2023 - nominacja: Złota Palma - Udział w konkursie głównym (Wim Wenders)
Oscary 2024 - nominacje: Najlepszy film międzynarodowy (Wim Wenders)

Hirayama to samotny sześćdziesięciolatek, który sprząta toalety publiczne w tokijskiej dzielnicy Shibuya. Kamera z uwagą przygląda się jego codziennym rytuałom: porannemu przygotowywaniu się do wyjścia, wykonywanej z niezwykłą starannością pracy, wizytom w miejskiej łaźni, popularnej jadłodajni czy ulubionym antykwariacie. Gdy Hirayama nie pracuje, czyta dobrą - choć nie najnowszą - literaturę, w samochodzie słucha muzyki z lat 60. i 70. ze starych kaset magnetofonowych, a południową przerwę w pracy wykorzystuje na fotografowanie. Gotowe zdjęcia, niczym prawdziwy artysta, poddaje bezlitosnej selekcji i gromadzi w prywatnym archiwum. Sympatię budzi też jego kolekcja sadzonek drzew, jakie znajduje w parku, a później w domu troskliwie pielęgnuje. Z kilku migawek, które są drobnym zakłóceniem codziennej rutyny i odnoszą się do przeszłości Hirayamy, domyślamy się, że życie miejskiego eremity to jego świadomy wybór, a celebracja codzienności czyni go szczęśliwym, kochającym świat i ludzi człowiekiem.

Wim Wenders, który w swoich ostatnich filmach chętnie sięgał po formę dokumentalną, nakręcił tym razem fabułę bardzo przypominającą dokument. Obok Hirayamy drugim, równie ważnym bohaterem filmu jest japońska stolica, a tokijskie toalety, które oglądamy w tym niecodziennym portrecie miasta, to prawdziwe dzieła sztuki zaprojektowane przez znanych architektów. Film reprezentuje Japonię w walce o Oscara i znalazł się niedawno na oscarowej shortliście.

POKÓJ NAUCZYCIELSKI | DAS LEHRERZIMMER
(İlker Çatak) DE 2023, 98’

MFF w Berlinie 2023 - wygrana: Nagroda Specjalna - Nagroda Europa Cinemas Label (Ilker Çatak), Nagroda Międzynarodowego Stowarzyszenia Kin Artystycznych (CICAE) w sekcji 'Panorama' (Ilker Çatak)
Europejska Akademia Filmowa 2023 - nominacja: Najlepsza europejska aktorka roku (Leonie Benesch), Najlepszy europejski scenarzysta roku (Ilker Çatak, Johannes Duncker)
Oscary 2024 - nominacje: Najlepszy film międzynarodowy (Ilker Çatak)

Carla Nowak to młoda i zaangażowana nauczycielka w berlińskim gimnazjum. Podczas lekcji, którą prowadzi, jeden z uczniów zostaje wywołany z klasy, ponieważ jest podejrzany o kradzież pieniędzy. Chłopak jest synem tureckich emigrantów i nie przyznaje się do winy. Carla jest zbulwersowana sposobem, w jaki bezpodstawnie oskarża się jej ucznia i postanawia sama odkryć prawdę. Działając w dobrej wierze, Carla nie jest w stanie przewidzieć konsekwencji, jakie spadną nie tylko na nią, ale i na całą szkolną społeczność.

Film İlkera Çataka, reżysera o tureckich korzeniach, z bohaterką pochodzącą z Polski, jak w zwierciadle odbija obraz niemieckiego, wielokulturowego społeczeństwa i pokazuje, z jakimi problemami mierzy się dzisiejsza demokracja. Szkoła ze swoją hierarchiczną strukturą, rywalizacją, uprzedzeniami i zagrożeniami staje się modelem, za pomocą którego reżyser prezentuje najważniejsze tematy publicznej debaty: sprawiedliwość, odpowiedzialność, manipulacja, rasizm czy zasady moralne. Pokój nauczycielski zdobył w tym roku pięć Niemieckich Nagród Filmowych w najważniejszych kategoriach, w tym dla najlepszego filmu, jest też niemieckim kandydatem do Oscara.

SPOT:

ORGANIZATORZY:
Goethe-Institut w Warszawie
Dom Norymberski w Krakowie
Konsulat Generalny Niemiec we Wrocławiu

PATRONI MEDIALNI:
Wirtualna Polska
Wyborcza.pl
Pełna Sala
Radio Nowy Świat
Czasopismo Sztuka