|
Przegląd twórczości filmowej braci Quay na Festiwalu Conrada 1
reżyseria: Stephen i Timothy Quay
czas trwania:
59 min. |
(czas trwania pokazu: 59’)
GABINET JANA ŠVANKMAJERA | THE CABINET OF JAN ŠVANKMAJER
reż. Bracia Quay, Wielka Brytania 1984, 14'
Jan Švankmajer to czeski reżyser filmowy, alchemik surrealizmu, mistrz animacji poklatkowej. Quayowie chętnie przyznają się do jego wpływu na ich twórczość. Tytułowy bohater to ożywiona, lalkowa wersja Bibliotekarza, jednego z najbardziej znanych portretów Arcimbolda.
ULICA KROKODYLI | THE STREET OF CROCODILES
reż. Bracia Quay, Wielka Brytania 1986, 21'
Ulica Krokodyli to prawdopodobnie najbardziej znana animacja braci Quay. Terry Gilliam umieścił ją na prywatnej liście najlepszych animacji wszechczasów. Peter Greenaway napisał entuzjastyczną recenzję (przeczytajcie książkę, zobaczcie film), a anonimowy komentator z IMDb zalecał: jeśli mielibyście w życiu zobaczyć tylko jeden film Quayów, niech to będzie ten!!!
PRÓBY DO WYMARŁYCH ANATOMII | REHEARSALS FOR EXTINCT ANATOMIES
reż. Bracia Quay, Wielka Brytania 1987, 14'
Jeden z najniezwyklejszych filmów braci Quay, pierwszy nakręcony wyłącznie w czerni i bieli. Sami Quayowie określili go jako „prywatny dokument o linii prostej, która cieknie, toczy się i zmiękcza dzięki [zmianom] ostrości”. Główną lalkę, z uporem pocierającą narośl na czole, zainspirował plakat Franciszka Starowieyskiego (ten sam, który pojawia się na drzwiach w otwierającym ujęciu Ulicy Krokodyli) oraz makabryczne XVIII-wieczne preparaty anatomiczne Honoré Fragonarda, kuzyna malarza Jeana-Honoré Fragonarda.
STILLE NACHT I: DRAMOLET | STILLE NACHT I: DRAMOLET
reż. Bracia Quay, Wielka Brytania 1988, 1’ 
Dramolet dedykowany jest Robertowi Walserowi, jednej z literackich fascynacji braci Quay (do jego twórczości nawiążą później m.in. w Grzebieniu, Opowieściach z lasku wiedeńskiego i Instytucie Benjamenta). Dramolet zamówiła stacja MTV, jako część cyklu MTV Art Break, pokazywanego pomiędzy teledyskami. Ścieżka dźwiękowa to muzyka znaleziona - trzeszczące nagranie z Radia Moskwa, które dla braci stało się La Vox de Drohobycz, utworem w wykonaniu orkiestry dziecięcej z gimnazjum Blatta (gdzie Schulz dorywczo uczył rysunku) pod batutą Izydora Hoffmana.
STILLE NACHT II: CZY WCIĄŻ JESTEŚMY MAŁŻEŃSTWEM? | STILLE NACHT II: ARE WE STILL MARRIED?
reż. Bracia Quay, Wielka Brytania 1991, 3'
Jest stolik, jest buteleczka, jest biały, wyleniały królik, są zamknięte drzwi. Jest dziewczynka, która na przemian rozciąga się i kurczy do sennego rytmu „Are We Still Married” grupy His Name Is Alive. Coś napiera od zewnątrz, chce wejść do środka, sękata dłoń puka w szybkę (być może trafiła tutaj z Grzebienia). Warren Defevner, założyciel zespołu, zwrócił się do braci Quay o zgodę na wykorzystanie fragmentów Ulicy Krokodyli jako ilustracji do jednej z piosenek. Quayowie odmówili, ale muzyka zespołu na tyle ich urzekła, że zrealizowali całkiem nowy film. To jak teledysk zrealizowany przez Maxa Ernsta - pisano o Are We Still Married. Bracia Quay wciągnęli film do cyklu Stille Nacht, twierdząc, że toczy się przezeń ten sam „czarny nurt” co przez pozostałe.
STILLE NACHT III: OPOWIEŚCI Z WIEDEŃSKICH LASÓW | STILLE NACHT III: TALES FROM VIENNA WOODS
reż. Stephen & Timothy Quay, Wielka Brytania 1992, 3'
W gwarze łowieckiej „myłkus” to jeleń z nieprawidłowo rozwiniętym porożem. Jedną z przyczyn takiej deformacji może być postrzał w jądro. W pierwszych ujęciach Tales From Vienna Woods pojawia się niesymetryczne, wykręcone poroże z wpisanym weń zdaniem ”w śmierci rozkwitłem”. Film, w sennym przekształceniu, odtwarza moment postrzału - „jeleniem” jest stolik z czaszką w miejscu głowy i szyszkami w miejscu jąder (podobny stolik - ten sam? - pojawił się przez chwilę w Are We Still Married, z kolei kula na długiej łyżeczce wygląda jak tabletka z Dramoletu). Swoistą mistrzynią ceremonii jest odcięta ręka, jeden z ulubionych motywów surrealistów.
STILLE NACHT IV: CAN'T GO WRONG WITHOUT YOU | STILLE NACHT IV: CAN'T GO WRONG WITHOUT YOU
reż. Bracia Quay, Wielka Brytania 1993, 3'
Kontynuacja Are We Still Married, drugi film do piosenki zespołu His Name Is Alive. Ten sam trójkąt (dziewczynka, królik i demoniczna postać za drzwiami) w nieco bardziej rozbudowanej inscenizacji. Scenografia (schody, cienie, krzywizny, nagłe załamania perspektywy) odsyła tyleż do niemieckiego ekspresjonizmu filmowego, co do smolistych grafik Piranesiego z cyklu „Więzienia wyobraźni”. Całą akcję (podobnie jak w Ulicy Krokodyli) uruchamia spadająca kropla - tu: kropla krwi z przeciętego palca dziewczynki.
Pokaz w ramach programu filmowego Festiwalu Conrada.
ULICA KROKODYLI - fragmenty:
