SzaZa gra Starewicza tytuł oryginalny: SzaZa plays Starewicz reżyseria: Władysław Starewicz czas trwania: 60 min. produkcja: Rosja/Francja

WŁADYSŁAW STAREWICZ - OJCIEC POLSKIEJ ANIMACJI 

Władysław Starewicz urodzony w 1882 roku w Moskwie w polskiej rodzinie był pionierem i wirtuozem poklatkowego filmu lalkowego. Dzieciństwo i młodość spędził w Kownie, a wiek dojrzały w Paryżu. Wpisuje się zatem w historię kinematografii nie tylko polskiej, ale i rosyjskiej, litewskiej oraz francuskiej. Jego największą pasją było obserwowanie i preparowanie owadów. To właśnie chęć ich sfilmowania doprowadziła go do wynalezienia animacji metodą poklatkową. Pierwszym eksperymentalnym projektem było sfilmowanie klatka po klatce walki spreparowanych żuków jelonków (Walka żuków, 1910). Próba ta była na tyle udana, że Władysław Starewicz zaczął tworzyć kolejne, bardziej złożone fabularnie filmy własnego pomysłu. Po przeprowadzce do Francji pochłonęły go już udźwiękowione lalkowe adaptacje bajek, pełne magii i mądrych przesłań. Władysław Starewicz zmarł jednak w biedzie, nie korzystał bowiem z propozycji studiów filmowych, zachowując twórczą niezależność.

    

BOŻE NARODZENIE W LESIE | ROZHDESTVO OBITATELEI LESA
| THE INSECT'S CHRISTMAS
reż. Władysław Starewicz, Rosja 1913, 7’
W noc Bożego Narodzenia Święty Mikołaj ucieka z choinki, aby urządzić Wigilię leśnym stworzeniom. Zaprasza biedronkę, konika polnego, żabę i inne zwierzątka, przygotowuje im choinkę i prezenty. Nad ranem opuszcza leśną polanę, aby znów stać się ozdobą na choince.

KONIK POLNY I MRÓWKA | STREKOZA I MURAVEJ | THE GRASSHOPPER AND THE ANT
reż. Władysław Starewicz, 5’
Nadchodzi koniec lata. Rozbrykany konik polny nie zaprzestaje jednak swoich śpiewów i tańców. Bawi się, nie dbając o zapasy na zimę. Gdy nastaje mróz i śnieg zasypuje ziemię, zmarznięty i głodny idzie na żebry do mrówki, która całe lato pracowała, aby móc przetrwać zimę. Konik polny gorzko pożałuje czasu beztroski.

LILIA BELGII | LILIYA BELGII | THE LILY OF BELGIUM
reż. Władysław Starewicz, Rosja 1915, 14'
Mała dziewczynka znajduje w lesie uschniętą lilię. Zanosi ją dziadkowi, a ten opowiada wnuczce alegoryczną opowieść, w której losy zaatakowanej przez armię żuków lilii obrazuje historię neutralnej Belgii najechanej przez wrogą armię.



ZEMSTA KINOOPERATORA | MEST KINEMATOGRAFICHESKOGA OPERATORA
| THE CAMERAMAN'S REVENGE
reż. Władysław Starewicz, Rosja 1912, 12’
Kiedy pan Żuk (jelonek) romansuje z panną Ważką, jego żona przyprawia mu rogi z przyjacielem artystą. To jednak nie koniec złej passy pana Żuka - odtrącony przez pannę Ważkę Konik Polny poprzysięga zemstę rywalowi. Jej narzędziem będzie kamera filmowa.

MASKOTKA: BAL U DIABŁA, FRAGMENT | FÉTICHE MASCOTTE | THE MASCOT
reż. Władysław Starewicz, Francja 1933, 5’
Scena Balu u Diabła to najbardziej szalona i groteskowa scena całego filmu. Mamy tu pokaz nieograniczonej wyobraźni Starewicza, z biegnącymi papierowymi ludzikami i pluszową małpą całującą słodką laleczkę. Na balu tańczą wszyscy: szkielet ryby ze szkieletem kurczaka, lalki, diabeł, pluszaki, a nawet kieliszki. Maskotka to prawdziwe mistrzostwo formy, będące przykładem późniejszej twórczości artysty. Pojawiają się tu jedne z mroczniejszych scen w historii kinematografii. Można zaryzykować stwierdzenie, że prześcignęły one wczesne lata twórczości Walta Disneya w ukazywaniu koszmarów.

| Set of animations by Władysław Starewicz, an animation pioneer who was the first director to realise the potentials of stop-motion animation.


// muzyka na żywo | live music: SzaZa (PL)

Pokaz w ramach 13. Festiwalu Filmu Niemego.