Weekend z cyfrowym PLANETE DOC REVIEW

SZCZEGÓŁOWY PROGRAM:
8 - 10 maja 2009

piątek, 8 maja
18.00  ZARÓBMY JESZCZE WIĘCEJ | LET'S MAKE MONEY
reż. Erwin Wagenhofer, Austria 2008, 107'

Sundance Film Festival 2009 – Nagroda Główna Jury Kina Światowego dla filmu dokumentalnego

Większość z nas nie zdaje sobie sprawy, gdzie dokładnie znajdują się nasze pieniądze. Możemy być jednak pewni, że nie ma ich w bankach. Współczesny świat, jak nigdy dotąd, to układ naczyń połączonych. Kryzys na jednym rynku osłabia pozostałe. W błyskotliwym dokumencie Erwin Wagenhofer przygląda się funkcjonowaniu światowego systemu finansowego.

Najlepiej kupować, gdy krew jest na ulicach - tłumaczy inwestor rezydujący w Singapurze. - Wtedy zarabia się najwięcej. Zamknięte środowisko doradców finansowych i bankierów na naszych oczach tworzy rzeczywistość dynamicznego wzrostu i błyskawicznych profitów. Przykładem może być Costa del Sol, gdzie w ciągu kilkunastu lat postawiono ponad milion domów - zbyt drogich, żeby je sprzedać. Inwestycje budowlane to jednak ciągle dochodowa gałąź rynku, dlatego w Hiszpanii rosną kolejne osiedla widma.

Austriacki filmowiec zderza poglądy beneficjentów liberalnego kapitalizmu z punktem widzenia jego ofiar, stara się prześledzić i odtworzyć mechanizmy nowoczesnego rynku bez granic. Rozmawia z przedsiębiorcami i lobbystami. Przepytuje ekonomistów i akademików. Odwiedza raje podatkowe i indyjskie ulice nędzy. Przeraża brakiem skrupułów jednych i beznadziejnym położeniem drugich. W Burkina Faso każde dziecko rodzi się dzisiaj zadłużone. Wszystko przez politykę Banku Światowego - komentuje afrykański producent bawełny. Świat, jaki pokazuje Wagenhofer, wydaje się postawiony na głowie. Kto posprząta bałagan?


20.00  KULTURA REMIXU | RiP: A REMIX MANIFESTO
reż. Brett Gaylor, Kanada 2008, 87'

2008 – IDFA, International Documentary Film Festival Amsterdam – Nagroda publiczności

Ten film mówi o wojnie. Polem batalii jest internet - zapowiada Brett Gaylor, reżyser i aktywista internetu. Stronami w tej walce są wszyscy, podzieleni jednak na dwie grupy: popierających przestrzeganie praw autorskich (copyright) oraz ich nie uznających. Ci drudzy wyznają zasadę copyleft, swobodnego udostępniania treści intelektualnych. Tylko w ten sposób - ich zdaniem - poprzez dostęp do dorobku przeszłości i możliwość przetwarzania go, może powstawać współczesna kultura.

Sztandarowym reprezentantem takiego działania jest Girl Talk, muzyk miksujący i przerabiający całą klasykę muzyki rozrywkowej. Girl Talk wyjmuje z utworów krótkie kawałki i miesza je w nową całość. Wirtuozeria, z jaką to robi, błyskawicznie uczyniła z niego gwiazdę klubowego podziemia. Reżyser zastanawia się, czy ta metoda odzwierciedla postawę całego pokolenia wychowanego na internecie, czy Girl Talk jest po prostu bardzo zdolnym i zdeterminowanym, ale odosobnionym w swoim postępowaniu piratem.

Gaylor uważnie bada amerykańskie prawo autorskie, by sprawdzić, w jakim stopniu chroni ono artystów, a w jakim firmy fonograficzne. Zdaniem Lawrence’a Lessiga, prawnika, który nie jest przeciwny wymianie muzyki czy filmów ani ich powielaniu, prawo chroni przede wszystkim biznes, nie autorów. Reżyser wskazuje na zagrożenia wynikające z ochrony treści intelektualnych w czasach, gdy prawo dopuszcza opatentowanie żywych komórek. Dlatego poszukuje sojuszników w miejscach, gdzie do prawa autorskiego podchodzi się inaczej niż w USA. Film Gaylora to nie tylko opowiedzenie się po jednej ze stron sporu, lecz także wyłożenie manifestu kultury remiksu. Po której stronie staniemy?


sobota, 9 maja
14.00  BIG JOHN - ZAPAŚNIK PO NORWESKU | BIG JOHN
reż. Håvard Bustnes, Norwegia 2008, 85'

2009 – Visions du Réel International Film Festival, Nyon
2008 – Nordisk Panorama, Malmö – Nagroda za Najlepszy Dokument; Norwegian Short Film Festival, Grimstad

Boks ma siłę ujawniania. Kiedy stoisz na ringu, odsłaniasz swoje prawdziwe ja. Sekrety, jakich sam o sobie nie wiedziałeś - tak rozpoczyna swoją opowieść główny bohater filmu, „Big John” Klemetsen. Tym samym zapowiada na wstępie, że jej tematem nie będzie tylko boks, lecz także poszukiwanie własnej tożsamości. Będzie to opowieść o ojcu i synu, o zawodowym bokserze i jego trenerze, o 25 latach wspólnie spędzonych na ringach całego świata - latach walki, bólu, niepokornych wyborów, ciągłych wyrzeczeń, ale również chwały.

I tak jak boks odsłania prawdę o człowieku, tak ten film ujawnia kolejne strony niezwykłej relacji ojca i syna. Także wzajemne sekrety. John od dzieciństwa trenował swojego syna Olego na zawodowego boksera. Syn boksował, a John dbał o wszystko - o sponsorów, opiekę zdrowotną, podróże, hotele, a nawet pranie. W przerwach między walkami wspólnie przygrywali na gitarach. Dopóki Ole wygrywał, dopóty gazety rozpisywały się o niepokonanym „Złotym Wikingu” i jego świetnym trenerze. Jednak gdy następowały porażki, media przedstawiały Johna jako ambitnego i fanatycznego ojca, który pcha swojego młodziutkiego syna do walki z najgroźniejszymi zawodnikami świata.

My tymczasem poznajemy Johna jako bardzo świadomego i wrażliwego człowieka, rozdartego pomiędzy miłością do syna a chęcią kontroli nad jego życiem. A zarazem chodzącego własnymi ścieżkami muzyka o cygańskiej duszy i - jak się później okaże - również cygańskich korzeniach. Być może wraz z genami odziedziczył siłę fizyczną, siłę charakteru i jedyną słabość - do muzyki. Poznajemy Johna w momencie, gdy wspólna wędrówka drużyny Klemetsen dobiega kresu, a wraz ze spojrzeniem wstecz nadchodzi refleksja: Czy podejmowałem słuszne wybory? Czy zwycięstwa warte były tych wszystkich kosztów? Czy dziś postąpiłbym inaczej?
To film nie tylko o walce na ringu, lecz także o ciosach, nokautach i przeciwnikach spotykanych w życiu. To film również dla tych, którzy boksu nie lubią.


16.00  7915 KM | 7915 KM
reż. Nikolaus Geyrhalter, Austria 2008, 106'

2009 – Nagroda Austriackiego Związku Operatorów AAC – Najlepsze Zdjęcia w Filmie Dokumentalnym; Diagonale, The Festival of Austrian Films, Graz

7915 km to odległość, jaką pokonują kierowcy samochodów i motocykli, uczestniczący w rajdzie Dakar (poprzednio funkcjonującym pod nazwą Paryż - Dakar). To także tytuł kolejnego filmu Nikolausa Geyrhaltera.

Miłośnicy motoryzacji nie zobaczą w tym filmie jednak ani jednego ryczącego automobilu, za którym unosiłyby się chmury piasku i pyłu. Jedynym dowodem na to, że wszystkie miejsca, do których dotarł dokumentalista, poruszając się tą samą trasą co rajd, faktycznie przez chwilę stały się świadkami gigantycznego spektaklu o wątpliwym sensie, są ślady kół, głębokie koleiny przecinające afrykański krajobraz. Geyrhalter pokazuje miejsca, które kierowcy rajdu minęli w pędzie, nie przypuszczając nawet, kim są ludzie, którzy w nich żyją, i z jakimi problemami muszą borykać się na co dzień. Z pędem niewidocznych w kadrze, ale obecnych w świadomości widzów samochodów kontrastuje spokój kamery Geyrhaltera. I znów - nie ogranicza się ona do barwnych ciekawostek z dalekich, obcych miejsc. Bo tak pokazują trasę rajdu kamery telewizyjne transmitujące wydarzenie.

Rajd trwa dwa tygodnie, austriacki dokumentalista potrzebował 4 miesięcy, aby pokonać tę samą odległość. Dla Geyrhaltera stosunek Europejczyków do Afryki cechuje nadal postawa kolonialna. Jednym z jej przejawów jest organizowanie kosztującego wiele milionów euro rajdu na terenie krajów, które borykają się z zaspokojeniem podstawowych potrzeb mieszkańców. Europejczycy traktują Afrykę tylko jako spektakularną scenografię dla medialnego wydarzenia. Jednocześnie boją się jej - angażują ogromne środki finansowe w systemy ochrony wybrzeży, aby nie dopuścić do nielegalnej emigracji afrykańskich uchodźców. Tymczasem dzięki filmowi Geyrhaltera na krótkim w skali kontynentu odcinku 7915 km poznajemy wyjątkowych ludzi, którzy walczą o godność osobistą i starają się podejmować życiowe decyzje w zgodzie ze swoją tożsamością.

 
18.00  WIEK GŁUPOTY | THE AGE OF STUPID
reż. Fanny Armstrong, Wielka Brytania 2008, 89'

2008 – IDFA, International Film Festival Amsterdam

Jak będzie wyglądać Ziemia za 50 lat? W jakim miejscu znajdzie się człowiek? Czy spełni się katastroficzna wizja przyszłości: wody z roztopionych lodowców zaleją świat, oszalałe słońce wypali żyzne grunty, zapanuje wielki głód, a gatunki zaczną po kolei wymierać?

Wiek głupoty to ambitnie zrealizowana próba przepowiedzenia naszej nieodległej przyszłości. Po kataklizmie ostatni z ludzi budują schron, w którym jak w biblijnej Arce przechowywane są ostatnie okazy zwierząt, owadów i roślinności. Postać kustosza tego przedziwnego miejsca tworzy brytyjski aktor Pete Postlethwaite (znany polskiej widowni z Orkiestry i W imię ojca).

Jest rok 2055, mężczyzna przegląda archiwalne materiały z przeszłości i stawia pytanie, dlaczego nie powstrzymaliśmy zmian klimatycznych na Ziemi, kiedy jeszcze było to możliwe. Odpowiedzi szuka w całym stylu życia współczesnego człowieka, szczególnie zaś - nastawionego na konsumpcję człowieka Zachodu. W filmie znajdziemy wiele pomysłowo i niekiedy dowcipnie zrealizowanych animacji, które pokazują ewolucję gatunku ludzkiego, historię wojen o surowce, proporcje zużycia energii przez mieszkańców USA, Europy i krajów Trzeciego Świata. Przygnębiającą wymowę swego filmu autorzy przełamują kilkoma portretami współczesnych Don Kichotów: Guya Piersa walczącego o budowę wiatraków (sic!) na terenie jednego ze szkockich hrabstw czy Fernanda Pareau, wieloletniego przewodnika górskiego z Chamonix, który sprzeciwia się rozbudowie tuneli pod Alpami.

Film Franny Armstrong to kino powstałe ze szlachetnych pobudek, zaangażowane w dzieło odbudowy naszej zbiorowej świadomości. Nie unika demagogii, ale wydaje się ona w pełni usprawiedliwiona aktualnością stawianego problemu. 

 
19.45  Polityka natury - Debata Krytyki Politycznej

Krytyka Polityczna oraz tygodnik Polityka zapraszają na debatę o związkach polityki i ekologii. Pretekstem do rozmowy będzie film WIEK GŁUPOTY Franny Armstrong oraz książka Bruno Latoura Polityka natury.

Udział biorą: Adam Ostolski (socjolog, Zieloni 2004, Krytyka Polityczna), Michał Olszewski (pisarz, Tygodnik Powszechny), Jakub Majmurek (politolog, Krytyka Polityczna).

Prowadzenie: Sebastian Liszka

WSTĘP WOLNY!


niedziela, 10 maja
16.00  NAWIEDZENIE | IVETKA AND THE MOUNTAIN
reż. Vit Janeček, Czechy 2008, 84'

2008 –The Jihlava International Documentary Film Festival – Najlepszy Czeski Film Dokumentalny

Wieś Litmanowa, zagubiona w górach gdzieś we wschodniej Słowacji. W 1990 roku dwóm 12-letnim dziewczynkom, Ivetce i Katce, ukazała się tu Matka Boska. Dziewczynki doznawały objawień przez pięć następnych lat. Ich doznania nie były równomierne – obie mogły doświadczać jej obecności, ale tylko Ivetka mogła z nią rozmawiać i przekazywać ludziom jej przesłanie.

Po tych kilku niezwykłych latach losy dziewczynek się rozeszły - Katka wyszła za mąż i wiedzie przykładne życie wiejskiej gospodyni, podczas gdy Ivetka, będąc posłuszna przykazaniom Matki Boskiej, wstąpiła do klasztoru, gdzie spędziła 9 lat. Po opuszczeniu jego murów zamieszkała na górze niedaleko Litmanowej, gdzie po raz pierwszy rozmawiała z Matką Boską. Dziś miejsce to jest popularnym celem pielgrzymek dla milionów wiernych, którzy są spragnieni kontaktu z Ivetką. Zgodnie z tradycją ludowej religijności przypisuje się jej magiczne moce, np. uzdrawianie dotykiem.

Film jest poruszającą relacją o osobistym spotkaniu z sacrum i o transcendencji przenikającej ludową wiarę, która swą siłę czerpie z powtarzalnego od setek lat rytuału. To także czuła opowieść o ludowych obrzędach, wiejskich księżach wierzących w cuda, drewnianych chatach i chłopakach popisujących się starymi motorami. 

 
18.00  YES - MENI NAPRAWIAJĄ ŚWIAT | THE YES MEN FIX THE WORLD
reż. Andy Bichlbaum, Mike Bonanno, Francja/USA 2008, 90'

2009 – Berlinale, Berlin International Film Festival – Nagroda Publiczności
2008 – Sundance Film Festival

Kiedy mężczyzna reprezentujący koncern Dow Chemical ogłosił na antenie BBC, że jego firma wypłaci odszkodowanie ofiarom spowodowanej przez siebie katastrofy ekologicznej, prowadzący program dziennikarz oniemiał ze zdumienia. Zrobimy to, co powinniśmy byli zrobić już dawno temu - zapewniał przedstawiciel koncernu. Po dwudziestu latach już mało kto liczył na to, że chemiczny gigant ukaże ludzkie oblicze. Euforia trwała jednak bardzo krótko. Firma szybko zdementowała informację, a BBC poprosiło o wyjaśnienia na antenie. Okazało się, że mężczyzna, który składał zaskakujące obietnice, nie ma z koncernem nic wspólnego. Chcieliśmy w ten sposób przypomnieć, że nikt dziś nie liczy się z ofiarami - wyjaśnił.

„Czy można naprawić świat?” - proste, wręcz naiwne pytanie stało się kołem zamachowym działań dwóch alterglobalistów: Andy’ego Bichlbauma i Mike’a Bonanna. Duet wygłasza na przykład prowokacyjne przemówienie na konferencji firm naftowych, oferując nowy produkt - paliwo z… ludzkiego mięsa. Jako rzekomi przedstawiciele rządu USA, Yes-Meni obiecują oszukanym przez deweloperów mieszkańcom Nowego Orleanu uczciwe inwestycje. Zdemaskowani - wykorzystują zainteresowanie mediów do swoich celów. „Dokąd chciwość zaprowadzi ludzi?” - pytają. Po części dokument, po części mockumentary (fabularyzowany film dokumentalny) w stylu Michaela Moore'a, pełen humoru obraz ujmuje widza prostotą przekazu. Autorzy poruszają w nim najbardziej palące problemy współczesności: globalny kryzys, niesprawiedliwość społeczną, zagadnienia ochrony środowiska.


20.00  ŚLEPY LOS | BLINDSIGHT
reż. Lucy Walker, Wielka Brytania 2006, 104'

2007 – Palm Springs International Film Festival – Nagroda Publiczności; Berlinale International Film Festival Nagroda Publiczności 
2006 – Los Angeles Film Festival – Nagroda Publiczności; British Independent Film Awards – Nominacja; Toronto International Film Festival

Erik Weihenmeyer był niewidomy od 15. roku życia. Zanim został alpinistą i pierwszym niewidomym, który zdobył Mount Everest, musiał zmierzyć się ze swoimi ograniczeniami. Jego droga do samoakceptacji przebiegała w sprzyjających warunkach: pod opieką braci i czuwającego nad wszystkim ojca.

Teraz Erik zdecydował się pomóc innym. Wybrał Tybet, bo tu niewidomi żyją jak wyrzutkowie, na marginesie społecznym. W powszechnym mniemaniu ślepota jest karą za grzechy w poprzednim życiu lub dowodem opętania. Normalne życie staje się przez to niemal niemożliwe.

Sabryie Tenberken, niewidoma Niemka, postanowiła założyć organizację Braille bez Granic i pierwszą szkołę dla niewidomych w Lhasie. To do niej zwraca się Erik z propozycją zorganizowania profesjonalnej wyprawy w Himalaje. Grupę stworzyli uczestnicy wielu górskich wspinaczek i dzieci ze szkoły Sabryie. W miarę zbliżania się do szczytu, cel wyprawy staje się przedmiotem dyskusji i polem gry ambicji himalaistów. Czy ktoś w tych krytycznych warunkach zachowa rozsądek?

Dokument Lucy Walker łączy różne elementy. Reżyserka z uwagą obserwuje uczestników ekspedycji oraz jej burzliwy przebieg. Przygląda się też wpływowi wyprawy na psychikę dzieci i dorosłych. Dla niektórych wspinaczka staje się szansą na przemianę, na której zależało organizatorom. Inni na nowo przeżywają przeszłość i wracają do bolesnych wspomnień. Choć Ślepy los w naturalny sposób staje się opowieścią o górskiej ekspedycji, autorka nawet na chwilę nie traci z pola widzenia celu swojego dzieła.


Pokazy filmów w ramach Weekendu z cyfrowym PLANETE DOC REVIEW.

ZAPRASZAMY!