kpb

Klasztor. Pan Vig i zakonnica

tytuł oryginalny: The Monastery. Mr. Vig and the Nun

reżyseria: Pernille Rose Grønkjaer

czas trwania: 84 min.
produkcja: Dania 2006
premiera: 2007-11-23

Planete Doc Review - Warszawa 2007
nagroda Millenium dla najlepszego filmu
nagroda miesięcznika Kino

Sydney Film Festival 2007
nagroda FIPRESCI dla najlepszego dokumentu

MFF w Moskwie 2007
nagroda publiczności

Festiwal Docville Belgia 2007
Canvas Award

Międzynarodowy Festiwal Dokumentalny w Chicago 2007
Grand Prix

Międzynarodowy Festiwal Dokumentalny w Amsterdamie 2006
Joris Ivens Award


50 lat temu Jørgen Lauersen Vig kupił pałac Hesbjerg na duńskiej prowincji. Teraz jest właścicielem rozpadającego się budynku. Przez całe swoje życie Vig marzył o zamianie zamku w rosyjski, ortodoksyjny monastyr. Po negocjacjach z rosyjskim patriarchatem, do Danii zostaje wysłana delegacja zakonnic, aby zdecydować, czy budynek nadaje się na klasztor. Miejsce robi wrażenie na zakonnicach, ale zaznaczają one, że spodziewają się przeprowadzenia koniecznych napraw. 

To stara ambicja - stworzyć coś trwałego - mówi stary Vig, zapytany czemu właściwie chciałby przekazać zamek Rosyjskiej Cerkwi. Przez czterdzieści lat zamek używany byl przez jedną osobę, oddawany sektom, wierzącym i łazęgom. Ma wiele nieodwiedzanych korytarzy i zdewastowanych pokoi. Podobnie jak Vig - wiekowy kawaler, mizantrop - postać z wieloma, nigdy niedostrzeżonymi potrzebami i pragnieniami. Wieloletnie marzenie bliskie jest spełnienia. Bohater nie do końca zdaje sobie jednak sprawę z tego, że jego samotne i spokojne życie czeka wręcz dramatyczna zmiana. 

Następnego lata siostry zamieszkują w pałacu i wprowadzają całkiem nowe obyczaje. Życie Viga zmienia się, mimo wszystko dla niego niespodziewanie. Samotnik, teraz musi dzielić swój dom z upartą siostrą Amwrioszą i jej zakonnicami. A one domagają się coraz to nowych i kosztownych napraw. Vig orientuje się, że proces przeobrażania pałacu w świątynię może się bardzo różnić od wyidealizowanego i niesprecyzowanego marzenia.

Rosyjski patriarchat oferuje pokrycie kosztów napraw, jakie zostaną przeprowadzone w zamku, ale pod warunkiem - zamek zostanie przekazany kościołowi w ostatniej woli jego dotychczasowego właściciela. Vig zaczyna mieć wątpliwości: powierzyć swój zamek Rosyjskiej Cerkwi i spełnić marzenia o ufundowaniu klasztoru, czy może zatrzymać zamek i kontynuować życie samotnego kawalera?

Ze zbieranego przez sześć lat materiału, Pernille Rose Grønkjaer stworzyła bogaty, pełen emocjonalnej szczerości portret Jørgena Viga. Kamera służy jej jako narzędzie oszczędnej rejestracji i świadek przemijającego czasu. Za sprawą niezwykle skromnej, realizowanej prawie bez budżetu produkcji autorka przebija się przez rutynę codziennych zajęć bohatera i dociera do czegoś, co można określić najgłębszą prawdą o człowieczeństwie. Obserwowany w najbardziej osobistych i intymnych momentach, pomimo swych aspołecznych zachowań, dziecięcego uporu, rasistowskich wypowiedzi i dziwnej obsesji na temat niedoskonałości ludzkich nosów, Vig wydaje się nieświadomym swej wyjątkowości świętym.

Reżyserka powiedziała o swoim filmie: Zawsze marzyłam o stworzeniu bajki i Pan Vig mi to umożliwił. Ta bajka sięga do samej głębi. Z osobistej i lokalnej historii, rejestrowanej w dziwnej, prowincjonalnej scenerii powstała uniwersalna opowieść: historia o starcu, jego marzeniu i wizji, a następnie historia o miłości i kłopotach w radzeniu sobie z emocjami.


Film Grønkjaer to dzieło wzruszające, ale pod żadnym względem nie sentymentalne... Ze swoją śnieżną, w połowie ogoloną brodą i dziwacznym wyglądem, Vig przypomina trochę postać z czarnej komedii lub typ duchowego rozbitka wyjętego z XIX-wiecznej literatury skandynawskiej i przywróconego do życia. Leslie Felperin, Variety 

Grønkjaer poświęciła sześć lat na gromadzenie materiału filmowego. Jej wytrwałość, poświęcenie i niegasnąca wiara w powstanie tego obrazu sprawiły, że teraz możemy oglądać poruszającą i wyjątkowo mocno angażującą emocjonalnie widza opowieść o wszystkim i o niczym zarazem. Opowieść prostą, jednak złożoną. Opowieść krótką, ale jakże intensywnie zapadającą w pamięć. Maciej Andrzej Szydłowski, Stopklatka.pl


TRAILER (w wersji angielskiej):