4. OFF Prawa Człowieka w Filmie
|
PROGRAM 4. OBJAZDOWEGO FESTIWALU FILMOWEGO 17 LISTOPADA 2006 (piątek) „Usłyszcie mój krzyk, krzyk szarego, zwyczajnego człowieka, syna narodu, który własną i cudzą wolność ukochał ponad wszystko, ponad własne życie, opamiętajcie się! Jeszcze nie jest za późno!” - to słowa kończące antykomunistyczny manifest, sporządzony tuż przed śmiercią przez Ryszarda Siwca. 8 września 1968 roku, protestując przeciwko inwazji na Czechosłowację, księgowy z Przemyśla dokonał aktu samospalenia w czasie ogólnokrajowych dożynek na Stadionie Dziesięciolecia w Warszawie, w obecności szefów partii, dyplomatów i 100 tysięcy widzów. Ten uhonorowany m.in. Europejską Nagrodą Filmową – Felixem dokument próbuje odpowiedzieć na pytanie, jakim człowiekiem był Siwiec, jakimi kierował się motywami i jak postrzegać należy jego czyn. 15.00 BYŁA JUGOSŁAWIA – WCZORAJ, DZIŚ, JUTRO? Reportaż o poszukiwaniu i identyfikacji ciał osób zaginionych po wojnie w Kosowie w latach 1997 – 1999. . Film Fejzy to kolejny przejmujący dowód cierpienia, jaki stwarza niepewność co do losu bliskich, niemożność urządzenia im godnego pogrzebu i odbycia żałoby. Brooklyn Connection | Brooklyn Connection Dokument ukazujący zaplecze wojny w Kosowie w latach 1997 – 1999. Florin Krasniqi, urodzony i wychowany w Kosowie businessman z nowojorskiego Brooklynu, wysyła do 16.30 BYŁA JUGOSŁAWIA – WCZORAJ, DZIŚ, JUTRO?
PRAWA CZŁOWIEKA W FILMIE
Kino Pod Baranami
Sala Niebieska
19.00 OTWARCIE FESTIWALU
19.15 PANORAMA FILMÓW O PRAWACH CZŁOWIEKA
Coca | Coca the Dove from Chechnya
Rudolf Vrba Award – One World International Human Rights Film Festival 2006, Praga/Czechy;
Special Mention – Human Rights Film Festival 2006, Genewa/Szwajcaria
Jeden z najlepszych i najszlachetniejszych filmów o Czeczenii. Zainap Gaszajewa, niegdyś businesswoman, dokumentuje czeczeńską codzienność: porwania, tortury, morderstwa. Wraz z grupą kobiet gromadzi i ukrywa setki kaset video z nagranymi świadectwami naruszeń praw człowieka. Następnie przewozi je na Zachód, by kiedyś mogły stać się dowodami w procesach sądowych. W filmie występują też m.in. Lipkhan Basajewa, laureatka tzw. alternatywnej nagrody Nobla z 2005 roku oraz niedawno zamordowana, znana z odwagi i niezależności rosyjska dziennikarka Anna Politkowska.
21.00 POKAZ SPECJALNY WE WSPÓŁPRACY Z TIME PRINTS FILMPRODUKTION (NIEMCY)
Mój drogi Muslimie | My dear Muslim...
Best German Short Film – European Short Film Biennale 2005, Ludwigsburg/Niemcy
Best Short Film – One World International Human Rights Film Festival 2006, Praga/Czechy
FIPRESCI Prize i Special Mention – Konkurs Międzynarodowy – 46 Krakowski Festiwal Filmowy 2006, Kraków/Polska
„Kochany Muslimie...” – takimi słowami Sacita, mieszkanka ośrodka dla uchodźców w Łomży rozpoczyna pisanie pamiętnika dla swego 4-letniego syna, Muslima, aby pewnego dnia mógł dowiedzieć się czego doświadczyli jego rodzice w Czeczenii i dlaczego uciekli do Polski. Sacita z mężem i synem czekają na decyzję w sprawie przyznania azylu. Jednak w głębi serca „nie przyjechali” jeszcze do Polski. Żyją przeszłością, wspomnieniami wojennego horroru, który przez lata dokumentowali za pomocą aparatu fotograficznego i kamery video. Twórcom dokumentu udało się stworzyć intymny rodzinny portret, dzięki bliskiemu kontaktowi, w jakim przez długie miesiące pozostawali z mieszkańcami ośrodka i bohaterami filmu.
21.40 PANORAMA FILMÓW O PRAWACH CZŁOWIEKA
Przyzwoita fabryka | A Decent Faktory
reż. Thomas Balmès, Finlandia/Francja 2004, 79’
Spośród wielu filmów o warunkach pracy w fabrykach wielkich koncernów lokowanych tam, gdzie siła robocza jest tania, dokument Thomasa Balmèsa wyróżnia się przyjętą perspektywą. Pracownica fińskiej Nokii odpowiedzialna w firmie za Pilotażowy Projekt Etyczny, wizytuje partnerską fabrykę chińską. Dzięki obserwacyjnej, a nie ilustracyjnej tendencji film ten stawia pytania o moralną odpowiedzialność Zachodu za warunki pracy w zglobalizowanej gospodarce mocniej i głębiej niż czynią to dokumenty w warstwie dosłownej znacznie bardziej drastyczne.
Sala Biała
19.15 PANORAMA FILMÓW O PRAWACH CZŁOWIEKA
Borderline | Borderline – People vs. Eunice Baker
reż. Sławomir Grunberg, USA 2004, 80’
Award for the Best Documentary on a Theme on Disability – International Picture This... International Film Festival 2006, Calgary/Kanada
Sławomir Grunberg pozostaje bacznym obserwatorem amerykańskiego życia społecznego, zwłaszcza w obszarach związanych z respektowaniem praw jednostki. Film ten wpisuje się w tradycję dokumentów obnażających słabości procesu karnego w USA. Kobieta na granicy upośledzenia umysłowego pada ofiarą ignorancji wymiaru sprawiedliwości i skazana zostaje na długoletnie więzienie za zabicie dziecka, którego była opiekunką.
21.00 ROSJA
Dzieci z Leningradzkiego | The Children of Leningradsky
reż. Andrzej Celiński, Hanna Polak, Polska 2005, 35’
Academy Awards (Oscar) Best Documentary Short Subject Nomination 2004
News And Documentary Emmy Awards Nomination 2006
Main Prize - Ukrainian Context – Human Rights Documentary Film Days 2006, Kijów/Ukraina
Nagroda publiczności - 5 MFF Prawa Człowieka w Filmie 2005, Warszawa/Polska
Nominowany do Oscara, surowy, bliski portret grupki bezdomnych dzieci z moskiewskiego dworca. Owo studium przypadku kieruje uwagę na szerszy problem, jakim są losy kilkudziesięciu tysięcy podobnych dzieci w rosyjskiej stolicy i kilku milionów ich rówieśników w państwach poradzieckich.
21.40 ROSJA
Życie w pokoju | Life in Peace
reż. Antoine Cattin, Pavel Kostomarow, Rosja/Szwajcaria 2004, 45’
Silver Dove – International Leipzig Festival for Documentary & Animated Film 2004, Lipsk/Niemcy
Srebrny Smok dla Najlepszego Filmu Dokumentalnego – 45 Krakowski Festiwal Filmowy 2005, Kraków/Polska National Laurel for Best Art Documentary – Moskwa/Rosja
Wielokrotnie nagradzany dokument, stawiający pytanie o cenę akceptacji w obcym, wrogim środowisku. Dwaj Czeczeni – ojciec i syn – podejmują próbę życia na wsi w głębi Rosji. Pracują sumiennie i ciężko, jednak czy mają szansę na spokojne życie w państwie, którego są obywatelami?
Następstwa | Aftermaths
reż. Marianna Jarowska, Rosja 2005, 35’
Subtelny, kręcony w latach 2001 – 2005 dokument, mówiący o społecznych skutkach rosyjskich wojen w Afganistanie i Czeczenii. Marianna Jarovskaya w sposób nieszablonowy prezentuje galerię typów ludzkich, w których odbija się społeczeństwo. Jej bohaterowie, pop – żołnierz, szaman – żołnierz, kobieta – szpieg, nie cierpią na wietnamski syndrom - zdają się być wewnętrznie zintegrowani i pogodzeni ze społeczeństwem.
18 LISTOPADA 2006 (sobota)
Sala Niebieska
13.00 PANORAMA FILMÓW O PRAWACH CZŁOWIEKA
Ludobójstwo na Ormianach | Armenian Genocide
reż. Laurence Jourdan, Francja, 2005, 52’
Laurence Jordan w swym rzetelnym, prezentującym unikalne materiały historyczne filmie, analizuje masakry popełnione na Ormianach w 1915 roku. Reżyser powraca do wydarzeń sprzed ponad 90 lat, pragnąc zrozumieć źródła, naturę i inne aspekty pierwszego ludobójstwa XX wieku i pierwszej nazwanej „zbrodni przeciwko ludzkości”.
14.00 Panel ORMIAŃSKI
LUDOBÓJSTWO NA ORMIANACH
prof. dr hab. Zbigniew Hołda – HFPC, Wydział Prawa i Administracji UJ –
moderator dyskusji
Ks. Tadeusz Isakiewicz–Zaleski - Duszpasterz Ormian w Polsce
dr Gohar Khachatryan – Ormiańskie Towarzystwo Kulturalne
dr Karen Khachatryan – Ormiańskie Towarzystwo Kulturalne
15.30 OBRAZY AFRYKI
Cena pokoju | The Peacekeepers
reż. Paul Cowan, Kanada/Francja 2005, 84’
The Vaclav Havel Special Award - One World International Human Rights Film Festival 2005, Praga/Czechy
Dramatyczny obraz starań Departamentu Operacji Pokojowych ONZ o uniknięcie tragedii w Demokratycznej Republice Konga. W czasie dwóch lat kręcenia filmu, setki mieszkańców Konga zginęły w walkach etnicznych, dziesiątki tysięcy opuścić musiało swoje domy, kilkunastu żołnierzy sił pokojowych straciło życie, a społeczność międzynarodowa wydała ponad miliard dolarów, by uratować afrykańskie failed state i nie dopuścić do kompletnej destabilizacji całej Afryki Środkowej. Drugiej Ruandy jednak nie było, przynajmniej – jak dotąd.
17.00 OBRAZY AFRYKI
Liberia – wojna domowa | Liberia: an Uncivil War
reż. Jonathan Stack, James Brabazon, USA 2004, 102’
Special Jury Award & Amnesty International DOEN Award – IDFA 2004
Special Jury Prize – SilverDocs 2004, Waszyngton/USA
The 26th Annual News & Documentary Emmy Award Nomination 2004
Wstrząsający reportaż z centrum wojny domowej w Liberii, obserwowanej z obu stron barykady: opozycyjnego ruchu LURD (Liberians United for Reconciliation and Democracy), zmierzającego do obalenia prezydenta Charlesa Taylora i szykującego się do ataku na liberyjską stolicę, Monrowię, oraz z perspektywy ulic Monrowii i bezpośredniego otoczenia Taylora.
19.00 OBRAZY AFRYKI
Stracone dzieci | The Lost Children
reż. Ali Samadi Ahadi, Oliver Stoltz, Niemcy 2005, 97’
German Academy Award 2006 "Best Documentary Film"
Best of Festival 2006 (Grand Prix) & International Film and Video Award 2006 - U.S. International Film And Video Festival, Los Angeles/USA 2006
UNICEF Film Award - Internationaal Filmfestival van Vlaanderen, Gent/Belgia 2005
Youth Award - Bergen Internasjonale Filmfestival/Norwegia 2005
Panorama – Audience Award - 55th Berlin International Film Festival/Niemcy 2005
Film opowiada o dzieciach, które zdołały uciec z armii samozwańczego proroka Josepha Kony’ego, walczącej od 18 lat w trawionej wojną domową Ugandzie. W imię Boga armia Kony’ego porywa dzieci i zmusza je do zabijania, nierzadko własnych krewnych. Dokument stawia pytania o możliwość powrotu małych żołnierzy do swoich społeczności oraz o psychologiczne skutki wojennych doświadczeń.
21.30 OBRAZY AFRYKI
Siostry wobec prawa | Sisters in Law
reż. Kim Longinotto, Florence Ayisi, Wielka Brytania 2005, 104’
C.I.C.A.E. Award & Special Mention Europa Cinemas – Cannes Film Festival/Francja 2005
Audience Award – IDFA 2005
Best British Documentary Nomination – British Independent Film Awards 2005
Special Documentary Prize – Munich Documentary Film Festival 2005/Niemcy
Basil Wright Award - RAI Film Festival 2005, Oxford/UK
Jury Prize - Human Rights Nights Film Festival 2006/Włochy
Best International Film – The Tel-Aviv International Documentary Film Festival 2006/Izrael
Audience Award - Royal Anthropological Institute Film Festival, Oxford/UK
Utrzymany w konwencji cinéma vérité obraz przedstawiający prokuratorkę i sędzinę, pracujące w prowincjonalnym sądzie w Kamerunie. Ten emocjonalny, choć często także nieoczekiwanie zabawny film Longinotto przełamuje stereotypy o bierności kobiet w afrykańskich społecznościach, bezsilności wymiaru sprawiedliwości wobec opresyjnych tradycji i z góry jedynie narzucanej zmianie kulturowej. Napełnia także wiarą w literę prawa.
Słowo wstępne dr Małgorzata Radkiewicz – Instytutu Sztuk Audiowizualnych UJ -
w ramach odbywającego się w Kinie Pod Baranami cyklu KOBIETY W KINIE
Sala Biała
13.00 Otwarte warsztaty AMNESTY INTERNATIONAL
Szczegóły w przygotowaniu.
15.00 PANORAMA FILMÓW O PRAWACH CZŁOWIEKA
Białoruski Dekameron | The Belarusian Decameron
reż. Wiktor Daszuk, Białoruś 2003, 90’
Melancholijny obraz współczesnej Białorusi, ukazany przez pryzmat losów kobiet. Na nowelowy film Wiktora Daszuka składają się indywidualne historie trzech bohaterek oraz - zamykająca go - utrzymana w atmosferze żałoby, opowieść upamiętniająca tragiczną śmierć 44 dziewcząt i kobiet, które zginęły przy wejściu do stacji metra w Mińsku 30 maja 1999 roku, stratowane przez uciekający przed burzą tłum.
16.30 PANORAMA FILMÓW O PRAWACH CZŁOWIEKA
Obywatel King | Citizen King
reż. Orlando Bagwell, W. Noland Walker, USA 2004, 110’
Emerging Pictures Audience Award – Full Frame Documentary Film Festival 2004, Durham/USA
Human Rights Award - Special Mention – Locarno International Film Festival 2004, Locarno/Włochy
Filmowa rekonstrukcja ostatnich pięciu lat życia Martina Luthera Kinga, Jr. – od słynnego przemówienia „I Have A Dream” w 1963 roku do śmierci z rąk zamachowca w Memphis w roku 1968. Ów pięcioletni, mało znany rozdział działalności największego lidera moralnego w dziejach Ameryki, w którym zajął się aktywnością społeczno – polityczną wykraczającą poza dotychczasowe ramy ruchu na rzecz praw obywatelskich, wspominają historycy i naoczni świadkowie wydarzeń: jego przyjaciele, koledzy z ruchu, dziennikarze, przedstawiciele ówczesnego establishmentu.
Słowo wstępne John Surface – vice Konsul, Konsulat Generalny USA w Krakowie
19.00 ROSJA
Jak Putin doszedł do władzy | How Putin Came to Power
reż. Tania Rachmanowa, Wielka Brytania 2005, 52’
W jaki sposób mało znanemu oficerowi służb specjalnych udało się dotrzeć na szczyty władzy? Jaką rolę w przebiegu karier politycznych w Rosji odgrywa korupcja, nepotyzm, szantaż i propaganda wojenna? Z reportażu Tani Rachmanowej, w którym wypowiadają się osoby z najbliższego otocznia Vladimira Putina, wyłania się obraz metod rządzenia Rosją mających niewiele wspólnego z tradycjami demokratycznymi.
20.00 PANORAMA FILMÓW O PRAWACH CZŁOWIEKA
Życie agenta | The Life of an Agent
reż. Gábor Zsigmond Papp, Węgry 2004, 82’
Jak dokonać przeszukania mieszkania pod nieobecność lokatora tak, aby ten później niczego nie spostrzegł? Jak zakładać urządzenia podsłuchowe i niepostrzeżenie śledzić ludzi? Jak pozyskiwać tajnych współpracowników? Odpowiedzi na te pytania dostarcza film Gábora Zsigmonda Pappa, stanowiący montaż fragmentów filmów instruktażowych i propagandowych, których setki zostały wyprodukowane przez studio filmowe węgierskiego ministerstwa spraw wewnętrznych w latach 1958 – 1988 na potrzeby szkoleniowe tajnej policji.
21.30 OBRAZY AFRYKI
Zabijcie ich wszystkich! | Rwanda: History of A Genocide
reż. Raphael Glucksman, Pierre Mezerette, David Hazan, Francja 2004, 100’
Rudolf Vrba Jury Honorable Mentiones - One World International Human Rights Film Festival 2005, Praga/Czechy
Dogłębna analiza wydarzeń, które doprowadziły do ludobójstwa w Rwandzie w 1994 roku, kiedy to w ciągu trzech miesięcy wymordowano około miliona Tutsich. Trwające sto dni ludobójstwo dokonywało się na oczach świata zachodniego, który zaniechał interwencji. Ten niepokojący film formułuje moralny zarzut przeciwko Zachodowi, którego – nie jedyną – winą był tragiczny w skutkach grzech zaniechania.
19 LISTOPADA 2006 (niedziela)
Sala Niebieska
14.00 RETROSPEKTYWA FILMÓW MACIEJA DRYGASA
Usłyszcie mój krzyk | Hear My Cry
reż. Maciej Drygas, Polska 1991, 46’
Felix (European Film Awards) – European Documentary Film Of The Year 1991
Srebny Smok dla Najlepszego Filmu Dokumentalnego – Krakowski Festiwal Filmowy 1991, Kraków/Polska
Silver Sesterce – 23rd Nyon International Documentary Film Festival 1991, Nyon/Szwajcaria
Pocztówka z Kosowa | Postcard from Kosovo
reż. Esat Fejza, Polska 2005, 21’
reż. Klaartje Quirijns, Holandia 2005, 52’
Special Jury Prize – International Human Rights Festival 2005, Paryż/Francja
Albanii legalnie zakupioną w USA broń, skąd zostaje ona przerzucona do ojczyzny bohatera.
Rzadko kiedy dokumentalistom udaje się w sposób tak bezpośredni i jasny ukazać podszewkę znanej nam rzeczywistości społecznej i politycznej.
Ziemia obiecała niebu | Earth Promised Sky
reż. Sabina Subasic, Francja 2003, 52’
„Ziemia obiecała niebu, że nigdy nie zatrzyma niczego, co do niego należy” to muzułmańskie przysłowie, którego fragment stanowi nie tylko tytuł i motto filmu Sabiny Subasic, ale także często pojawia się na ustach ludzi w byłej Jugosławii i w haskim trybunale. Dokument obrazuje bolesny proces poszukiwania i identyfikacji ciał na podstawie relacji trzech osób pracujących dla Bośniackiej Komisji do spraw Zaginionych.
Karadžić poszukiwany? | Radovan Karadzic – most wanted?
reż. Marc Wiese, Niemcy 2004, 45’
Wokół osoby Radovana Karadzica narosło wiele legend, domysłów, pogłosek, pytań bez odpowiedzi. Jak to możliwe, że najbardziej poszukiwany zbrodniarz wojenny na świecie od ponad ośmiu lat skutecznie ukrywa się przed międzynarodową sprawiedliwością? W swym dociekliwy śledczym reportażu Marc Wiese stawia sobie za zadanie zbliżenie się do odpowiedzi na pytanie, czy społeczność międzynarodowa rzeczywiście czyni wszystko, co w jej mocy, by postawić Radovana Karadzica przed Trybunałem w Hadze.
18.15 IRAK
4 krótkie historie o Iraku | 4 Short Stories on Iraq
reż. Maziar Bahari, Wielka Brytania, Iran 2004, 48’
Cztery zróżnicowane tematycznie historie, których wspólny mianownik stanowi miejsce i czas akcji – Irak za reżimu Saddama Husajna i po jego obaleniu.
Chopin z Bagdadu | The Liberace of Baghdad
reż. Sean McAlister, Wielka Brytania 2004, 70’
Special Jury Prize - World Cinema – Documentary - Sundance Film Festival 2005/USA
Best British Documentary – British Independent Film Award 2005
Grand Jury Prize Nomination – World Cinema – Documentary - Sundance Film Festival 2005/USA
Samir Peter uchodził niegdyś za najbardziej znanego irackiego pianistę; dziś grywa dla garstki gości luksusowego hotelu w Bagdadzie. Na przykładzie Samira i jego rodziny reżyser nagrodzonego w Sundance filmu, Sean McAllister przedstawia zróżnicowanie opinii i odczuć Irakijczyków w stosunku do niedawnych wydarzeń i obecnej sytuacji w kraju.
20.15 Panel IRACKI
BIEŻĄCA SYTUACJA I PRZYSZŁOŚĆ IRAKU
dr Zyiad Roaf – dyrektor Kurdyjskiego Centrum Informacji i Dokumentacji w Krakowie oraz Pełnomocnik Rządu Regionalnego Kurdystanu w Polsce
dr Ali Ghafour – mieszka w Polsce od lat 70., pracownik Planetarium i Obserwatorium Astronomicznego w Olsztynie
Przedstawiciel Katedry Bliskiego i Dalekiego Wschodu UJ
dr Beata Kowalska – Instytut Socjologii UJ, moderatorka dyskusji
21.15 ROSJA
Transformator | Transformer
reż. Antoine Cattin, Pavel Kostomarow, Rosja 2003, 16’
Best Documentary – International – Tampere 34th International Short Film Festival 2004/Finlandia
Na trasie między Moskwą a Petersburgiem dwóch bohaterów pilnuje zalegającego przy torach 250-tonowego transformatora, który spadł z wagonu kolejowego. Mijają miesiące, a sytuacja nie ulega zmianie. Historię błahego, nieco absurdalnego zdarzenia można odczytywać na wiele sposobów, również jako przypowiastkę o stosunku ludzi do tych, którzy mają nad nimi władzę.
21.40 RETROSPEKTYWA FILMÓW MACIEJA DRYGASA
Jeden dzień w PRL | A Day in The People’s Republic of Poland
reż. Maciej Drygas, Polska 2005, 57’
Srebrny Smok dla Najlepszego Filmu Dokumentalnego – 46 Krakowski Festiwal Filmowy 2006, Kraków/Polska
27 września 1962 roku, w czwartek, z punktu widzenia wielkiej historii Polski Ludowej nie wydarzyło się nic znaczącego. Tamtego dnia na świat przyszło około 1600 obywateli, 600 zmarło; prognoza pogody przewidywała zachmurzenie umiarkowane - zwyczajny dzień, podobny tysiącom innych, składających się na 45 lat dziejów PRL-u. Film skonstruowany został w oparciu o raporty, komunikaty, notatki, skargi, zażalenia, donosy, protokoły i listy sygnowane datą 27 września 1962 roku. Powstała interesująca opowieść o czasach, które choć odległe, wydają się wciąż znajome.
Sala Biała
14.00 POKAZ SPECJALNY WE WSPÓŁPRACY Z INSTITUTE FOR SOCIAL AND GENDER POLICY (ROSJA)
Gender Montage – Films from Post Soviet Space - cykl 7 filmów dokumentalnych oraz panel GENDEROWY
Projekt Gender Montage został zrealizowany dzięki współpracy Institute for Social and Gender Policy (Rosja), Network Women’s Program of the Open Society Institute (USA), International Gender Policy Network (Czechy) oraz organizacji partnerskich z 11 krajów postsowieckich. Ten cykl 7 filmów dokumentalnych, podejmuje tematykę sytuacji kobiet w krajach byłego ZSRR i daje wielowymiarowy, wnikliwy obraz problemów, z jakimi borykają się kobiety zarówno w życiu publicznym, jak i prywatnym.
Women's Happiness or Men's Dignity | Women's Happiness or Men's Dignity
reż. Karine Verdiyan, Nika Shek, Armenia 2006, 25’
Kobiety stanowią w Armenii 56% wykształconej populacji. Wiele z nich wnosi finansowy wkład w utrzymanie rodziny. Jednakże tradycja wymaga od nich, by pozostały podporządkowane swym mężom i zajmowały się domem. Film Karine Verdiyan i Niki Shek portretuje dwie armeńskie kobiety, żyjące bez mężów, a realizujące się w pracy zawodowej. Jedna z nich, rozwiedziona, podejmuje na nowo porzuconą przed laty na rzecz małżeństwa karierę artystyczna, druga, owdowiała, z nostalgią wspomina lata małżeństwa. Pomimo odmiennego zdania na temat instytucji małżeństwa i patriarchalnego porządku społeczeństwa, obie kobiety łączy satysfakcja i siła, jaką czerpią z pracy zawodowej.
Elechek | Elechek
reż. Nailya Rakhmadieva, Kirgizstan 2006, 26’
Poligamia jest prawnie zakazana w Kirgistanie, jednak wielu wpływowych mężczyzn bierze sobie drugą lub nawet trzecią żonę, związek zaś sankcjonowany jest religijnie. Wobec tego problemu, po ponad 20 latach małżeństwa, stanęła Sairash, bohaterka dokumentu Nailyi Rakhmadievej. Pozbawiona nie tylko pomocy prawnej, ale także wsparcia ze strony krewnych i społeczności lokalnej, pozostaje zdana wyłącznie na siebie.
New Penelope | New Penelope
reż. Georgii Dzalaev, Tadżykistan 2006, 26’
Duże bezrobocie w Tadżykistanie zmusza 1/3 ludności do emigracji. W niektórych wioskach nawet do 80% mężczyzn przez kilka lat przebywa w pracy poza krajem. Los pozostawionych w ojczyźnie kobiet, naznaczony walką o utrzymanie rodziny, przypomina mityczną opowieść o Penelopie, czekającej przez wiele lat na powrót swego męża Odyseusza.
Return | Return
reż. Levan Glonti, Gruzja 2006, 29’
W gruzińskim kodeksie karnym brak odrębnego zapisu o przemocy domowej, jak i oficjalnych statystyk na jej temat. Ofiarą tego rodzaju przemocy padła w dzieciństwie bohaterka filmu Levana Glonti, wielokrotnie bita przez swego ojca, który dopuścił się morderstwa na jej matce. Po latach, żyjąca w cieniu bolesnych wspomnień, Liya wraca do rodzinnej wioski, gdzie przemoc domowa wciąż pozostaje czymś „normalnym”.
There Are Women In Russian Villages… | There Are Women In Russian Villages…
reż. Antoine Cattin, Pavel Kostomarow, Rosja 2006, 28’
Bieda w Rosji dotyka w największym stopniu kobiet, zwłaszcza wiejskich, zmuszonych pracować w warunkach zagrażających zdrowiu. Mieszkanki typowej rosyjskiej wsi – matka i córka – wychowują dzieci, doświadczają na co dzień przemocy domowej i trudów pracy w gospodarstwie rolnym. Pozbawione nadziei i pozostawione same sobie, nie potrafią wyrwać się z zaklętego kręgu bezradności.
Kristina and Christ | Kristina and Christ
reż. Inesa Kurklietyte, Litwa 2006, 22’
Chociaż nie istnieją prawne ograniczenia zabraniające kobietom pełnienia roli pastorów, litewski kościół luterański zezwala sprawować kobietom jedynie niższe funkcje. Kristina,
wykształcona w Oxfordzie teolożka, którą dotknęły te ograniczenia, zachęca kobiety ze swojej wspólnoty do walki o równe prawa, zarówno w kościele, jak i w życiu społecznym.
Po światowej premierze filmu Kristina została odsunięta przez swoich zwierzchników od sprawowania posługi kościelnej.
Who Will Sing a Lullaby… | Who Will Sing a Lullaby…
reż. Nina Rudik, Ukraina 2006, 29’
Średnio 4 minuty dziennie ukraiński ojciec poświęca swemu dziecku. Bohaterowie dokumentu Niny Rudik stanowią wyjątek. Zachęcają swoje żony do realizowania się poza domem, a sami podejmują się opieki nad dziećmi, narażając się tym samym na społeczną stygmatyzację. Podjęta przez nich decyzja i wsparcie ze strony rodziny pomagają im w przekraczaniu tradycyjnych ról płciowych.
Panel GENDEROWY
PRAWA CZŁOWIEKA PRAWAMI KOBIET
dr Beata Kowalska – Instytut Socjologii UJ
dr Sławomira Walczewska - Fundacja Kobieca eFKa
Anna Lipowska - Teutsch - Towarzystwo Interwencji Kryzysowej
Beata Zadumińska – Centrum Praw Kobiet (tbc)
Jolanta Rydel – moderatorka dyskusji
18.15 POKAZ SPECJALNY WE WSPÓŁPRACY Z EUREKA MEDIA
Nowe Spojrzenie – Polska – Rosja – blok I
Rosja w oczach Polaków, Polska w oczach Rosjan. To obraz, jaki tworzą filmy dokumentalne powstałe w ramach projektu „Rosja-Polska. Nowe spojrzenie” stworzone przez młodych artystów z obu krajów. Oryginalność projektu zasadza się na tym, że młodzi polscy filmowcy nakręcili filmy w Rosji i vice versa – rosyjscy dokumentaliści zrobili filmy w Polsce. W ten sposób, na przestrzeni wielu tysięcy kilometrów – od Ałtaju aż po Licheń – powstały unikalne na skalę europejską historie.
O prawdzie
reż. Nikołaj Borts, Polska 2005, 15’
Emigracja zawsze wiąże się z ciężkimi doświadczeniami, wystawia człowieka na próby i skazuje na samotność. Emigrantka z Rosji - twórczyni amatorskiego teatru, kochająca i kochana żona i matka, zdaje się być jednak szczęśliwą, spełnioną kobietą. Czy reżyser pokaże nam także „drugą stronę medalu”, jeśli taka jest? Jedno jest pewne: stereotyp emigranta ze Wschodu - marznącego handlarza papierosami jest w tym filmie złamany. Drugą warstwą filmu jest pokazanie przez reżysera niemożności zrobienia filmu przełamującego taki stereotyp.
Elektryczka
reż. Maciej Cuske, Polska 2005, 18’
Ktokolwiek „jechał” z Wieniczką Jerofiejewem z Moskwy do Pietuszek, niewątpliwie zastanawiał się jak wygląda dziś podróż rosyjską elektryczką? Odpowiedź na pewno pomoże znaleźć dokument Macieja Cuske. Dziecko stawiające pierwsze kroki, elegant rozmawiający przez komórkę, mężczyzna z walizeczką i wiele innych postaci pozwala ukazać przekrój dzisiejszego społeczeństwa Rosji.
Nasiona
reż. Wojciech Kasperski, Polska 2005, 28’
W otoczonej łańcuchem ałtajskich gór wiosce, w chacie na uboczu mieszka rodzina. Jej członkowie są odrzuceni przez resztę społeczności. Dowiadujemy się, że rodzina ma swoje tajemnice. Film jest przejmującą opowieścią i widz przeżywa szok zdawszy sobie sprawę, że właśnie obejrzał dokument. Pociągający nas w Rosji surrealizm okazuje się być po prostu rzeczywistością.
20.15 POKAZ SPECJALNY WE WSPÓŁPRACY Z EUREKA MEDIA
Nowe Spojrzenie – Polska – Rosja – blok II
7 X Moskwa
reż Piotr Stasik, Polska 2005, 18’
Dokument Piotra Stasika można porównać do poezji bez słów. Widzimy siedem długich ujęć pokazujących Moskwę. Punkty, w których ustawiono kamerę nie zostały bynajmniej wybrane przypadkowo – to charakterystyczne, newralgiczne i całkowicie różne miejsca stolicy Rosji. W każdym ujęciu coraz głębiej wchodzimy w materię miasta i odkrywamy jego rzeczywistość.
Moskiewska żona
reż. Barbara Białowąs, Polska 2005, 17’
Od wieków carski imperializm dla ludzi Zachodu był zarówno źródłem fascynacji, jak i rusofobii. Po upadku komunizmu, dzięki wielkiemu kapitałowi zdaje się on w Rosji znów odradzać i to nie tylko w postaci potężnych pozłacanych cerkwi. Film Barbary Białowąs pokazuje jak w tym świecie wygląda życie żon współczesnych oligarchów. Kto spodziewa się ujrzeć ukrywający próżnię blichtr będzie zaskoczony, gdyż zobaczy głęboką, egzystencjalną potrzebę wyrażenia się przez sztukę oraz świadomość możliwości i wyzwań, które niesie człowiekowi los.
Bielińskiego 6
reż. Karolina Bielawska, Polska 2005, 26’
Komunałka – jedno z mieszkań w petersburskiej kamienicy, które dzielą ze sobą młodzi artyści, drobni kryminaliści, starszy kompozytor i zakochana w mężu nastolatka. Zobaczymy sceny z życia cyganerii i zwykłych ludzi. Czy bohaterów łączą tylko wspólny korytarz, kuchnia i miasto, czy może również marzenia lub… ich brak?
Zagórz. Przystanek końcowy
reż. Julia Ishakowa, Polska 2005, 18’
Po prowincjonalnym, malowniczym miasteczku położonym na południowych kresach Polski oprowadza nas miejscowy listonosz. Wędrujemy z nim zaglądając do domów mieszkających tu ludzi. Dla młodzieży Zagórz to pierwszy przystanek przed wyruszeniem w świat. Dla starszych jest to miejsce, w którym przygotowują się, by ten świat pożegnać.
Sacrum
reż. Aliona Połonina, Polska 2005, 31’
Film nakręcony w Licheniu i pokazujący, jak religię można dostosować do potrzeb współczesnego życia. Pielgrzymi czasem przypominają tu turystów, a cel ich wyprawy – park rozrywki. Centralnym miejscem akcji jest labirynt Golgoty, będący symbolem poszukiwania sensu życia przez zwykłego człowieka.
Mój Kieślowski
reż. Irina Wołkowa, Polska 2005, 21’
Film jest subiektywnym spojrzeniem reżyserki na Polskę poprzez filmy Kieślowskiego. Kanwą filmu jest wywiad z Martą Hryniak, córką Kieślowskiego. W pierwszej części zobaczymy też zdjęcia osób, które zgłosiły się na casting do remake’u filmu „Przypadek”. Opowiedzą one miejscu jego twórczości w swoim życiu. Pojawią się miejsca bliskie reżyserowi.
21.40 PANORAMA FILMÓW O PRAWACH CZŁOWIEKA
Dzieci z Biesłanu | Children of Beslan
reż. Ewa Ewart, Leslie Woodhead, Wielka Brytania 2005, 60’
RTS Television Award – Best Single Documentary – General 2006 – Royal Television Society/UK
Productions & Outstanding Directing for Nonfiction Programming – Emmy Awards Nominations 2006
Flaherty Documentary Award (TV) - BAFTA Awards Nomination 2006
Zrealizowany z dużym wyczuciem dokument, na który składają się świadectwa dzieci żyjących z traumatycznymi wspomnieniami ataku terrorystycznego na szkołę w Biesłanie. Reżyserzy, Ewa Ewart i Leslie Woodhead uwypuklają psychologiczne skutki tamtego koszmaru, widoczne w opowieściach dzieci o ich obecnym dniu powszednim.
* IMPREZA TOWARZYSZĄCA – WIECZÓR KURDYJSKI
Kurdyjskie Centrum Informacji i Dokumentacji w Krakowie,
Rynek Główny 39/8
16 LISTOPADA 2006 (czwartek)
18.00 WIECZÓR KURDYJSKI
Słowo wstępne – dr Beata Kowalska – Instytut Socjologii UJ
18.15 KURDOWIE
Pewien kraj, pewien czas, pewien człowiek | A Country, A Time, A Man
reż. Huseyin Karabey, Turcja 2004, 42’
Historia Necati Aydina, jednego z prześladowanych kurdyjskich działaczy związkowych w Turcji, zaginionego w 1994 roku. Jego losy można zrozumieć w odniesieniu do szerszego, przez wiele lat ignorowanego przez tamtejsze władze państwowe, problemu kurdyjskiej mniejszości narodowej w Turcji.
19.00 KURDOWIE
Kobiety z góry Ararat | The Woman of Mount Ararat
reż. Erwand Briand, Francja 2004, 52’
Portret sześcioosobowego oddziału kurdyjskiej kobiecej armii partyzanckiej, utworzonej w 1996 roku. W melancholijnie pięknych górskich krajobrazach oglądamy małą wspólnotę młodych kobiet, naturalnych, subtelnych i wykształconych, których los zdaje się być tragicznie przesądzony. Niezwykłość tej kobiecej armii polega także na próbie łączenia celów narodowych ze społecznymi – z emancypacją kurdyjskich kobiet.
20.00 Panel KURDYJSKI
SYTUACJA POLITYCZNA I SPOŁECZNA KURDÓW
dr Zyiad Roaf – dyrektor Kurdyjskiego Centrum Informacji i Dokumentacji w Krakowie oraz Pełnomocnik Rządu Regionalnego Kurdystanu w Polsce
dr Ali Ghafour - w Polsce od lat 70., pracownik Planetarium i Obserwatorium Astronomicznego w Olsztynie
dr Ireneusz C. Kamiński – Instytut Nauk Prawnych PAN
dr Beata Kowalska – Instytut Socjologii UJ, moderatorka dyskusji