Przegląd filmów czeskich 2023
PRZEGLĄD FILMÓW CZESKICH
Hašek, Hrabal i inni – literatura czeska na ekranie
6-11 listopada 2023
Kino Pod Baranami
Wraz z Zakładem Filologii Czeskiej i Łużyckiej IFS UJ i Czeskim Centrum w Warszawie zapraszamy na przegląd filmów czeskich pod hasłem Hašek, Hrabal i inni – literatura czeska na ekranie. Od 6 do 11 listopada zostanie pokazanych siedem filmowych adaptacji najważniejszych dzieł czeskiej literatury XX wieku. Sponsorem wydarzenia jest CEZ Skawina S.A.
Z okazji 140. rocznicy urodzin i 100. rocznicy śmierci czeskiego pisarza, Jaroslava Haška, w naszym Kinie będzie można zobaczyć adaptacje dzieł czeskiej literatury XX wieku.
W programie przeglądu filmów czeskich, od 6 do 11 listopada, są produkcje, które zyskały powszechne uznanie oraz zdobyły wiele prestiżowych nagród. To siedem filmów, które w większym lub mniejszym stopniu dotykają tematu wojny i reżimu - nie zawsze na poważnie.
Za sprawą dwóch komedii Karela Steklego Dobry wojak Szwejk i Melduję posłusznie widzowie poznają przygody Szwejka, bohatera antywojennych książek Jaroslava Haška. W tę kultową postać wspaniale wcielił się Rudolf Hrušínský. Jego aktorstwo będzie można podziwiać również w dwóch innych filmach: Palaczu zwłok Juraja Herza (adaptacja powieści Ladislava Fuksa) i Skowronkach na uwięzi, które podobnie jak Pociągi pod specjalnym nadzorem zostały oparte na prozie Bohumila Hrabala (oba w reżyserii Jiřiego Menzla). Obraz wojny w jej najtragiczniejszej odsłonie pojawi się w filmach Diamenty nocy Jana Němca (adaptacja prozy Arnošta Lustiga) oraz Sklep przy głównej ulicy Jána Kadára i Elmara Klosa (na podstawie opowiadania Ladislava Grosmana). Sklep… był pierwszą produkcją z Europy Środkowej, która zdobyła Oscara dla filmu nieanglojęzycznego.
BILETY:
26 zł (normalny)
21 zł (ulgowy)
Karnet (7 filmów): 105 zł
Aby zakupić karnet online, prosimy o kontakt: kasa@kinopodbaranami.pl
PROGRAM:
poniedziałek, 6 listopada
18.00 OTWARCIE PRZEGLĄDU
POCIĄGI POD SPECJALNYM NADZOREM | OSTŘE SLEDOVANÉ VLAKY
(Jiří Menzel) CZ/SK 1966, 92’
Prelekcja przed filmem: Maciej Gil.
wtorek, 7 listopada
18.00 PALACZ ZWŁOK | SPALOVAČ MRTVOL
(Juraj Herz) CZ/SK 1968, 100’
środa, 8 listopada
18.00 DOBRY WOJAK SZWEJK | DOBRÝ VOJÁK ŠVEJK
(Karel Steklý) CZ/SK 1956, 108’
20.15 MELDUJĘ POSŁUSZNIE | POSLUŠNĚ HLÁSÍM
(Karel Steklý) CZ/SK 1957, 89’
czwartek, 9 listopada
18.00 DIAMENTY NOCY | DÉMANTY NOCI
(Jan Němec) CZ/SK 1964, 64’
piątek, 10 listopada
18.00 SKOWRONKI NA UWIĘZI | SKŘIVÁNCI NA NITI
(Jiří Menzel) CZ/SK 1969, 90’
sobota, 11 listopada
18.00 SKLEP PRZY GŁÓWNEJ ULICY | OBCHOD NA KORZE
(Ján Kadár, Elmar Klos) CZ/SK 1965, 128’
Prelekcja przed filmem: Maciej Gil.
O FILMACH:
DIAMENTY NOCY | DÉMANTY NOCI
(Jan Němec) CZ/SK 1964, 64’
MFF w Locarno 1964: Nagroda Specjalna - Nagroda Międzynarodowej Federacji Krytyki Filmowej (FIPRESCI) - wyróżnienie specjalne
Adaptacja prozy Arnošta Lustiga to filmowa odpowiedź na powracający w czeskiej literaturze lat 60. temat Holocaustu. Film prezentuje charakterystyczny dla czeskiej kinematografii punkt widzenia – dramatyczna historia opowiadana jest z perspektywy pojedynczego, zwykłego człowieka, bez patosu i heroizmu, za to z głębokim zrozumieniem dla ludzkich słabości i lęków.
Film opowiada o ucieczce dwóch czeskich Żydów z transportu do obozu koncentracyjnego. Mężczyzn ściga grupa uzbrojonych niemieckich chłopów. Diamenty nocy to film-eksperyment, w którym rzeczywistość przenika się ze wspomnieniami i obrazami oddającymi stan ducha bohaterów.
DOBRY WOJAK SZWEJK | DOBRÝ VOJÁK ŠVEJK
(Karel Steklý) CZ/SK 1956, 108’
Ekranizacja kultowej powieści Jaroslava Haška ze wspaniałą rolą jednego z najwybitniejszych czeskich aktorów XX wieku – Rudolfa Hrušínskiego. Świetna satyra na habsburską biurokrację w obliczu I wojny światowej.
Józef Szwejk (Rudolf Hrušínský), niestroniący od kufla handlarz kradzionymi psami, został zwolniony z wojska z powodu niedostatku inteligencji. Gdy wybucha I wojna światowa, o Szwejku przypomina sobie administracja Cesarstwa Austro-Węgierskiego i wciela go na nowo do służby wojskowej. Szwejk gorliwie stosuje się do oficjalnych patriotycznych haseł, kompromitując przy tym ich bezdenną głupotę i powodując nieustanne katastrofy.
MELDUJĘ POSŁUSZNIE | POSLUŠNĚ HLÁSÍM
(Karel Steklý) CZ/SK 1957, 89’
Druga część komedii o losach wojaka Szwejka. Po drodze do Czeskich Budziejowic, główny bohater zostaje za karę wysadzony z pociągu na stacji w Taborze. Tak oto zaczynają się jego kolejne szalone przygody…
W roli głównej ponownie wystąpił Rudolf Hrušínský.
PALACZ ZWŁOK | SPALOVAČ MRTVOL
(Juraj Herz) CZ/SK 1968, 100’
Wywołująca dreszcze ekranizacja prozy Ladislava Fuksa z brawurową rolą Rudolfa Hrušínskiego. Studium manipulacji i szaleństwa u progu II wojny światowej.
Karl Kopfrkingl - pracownik krematorium - to konformista, uwielbiający czystość, higienę i klasyczną muzykę. Bohater uważa swoje miejsce pracy za tryumf człowieczeństwa: w 75 minut kłopotliwe ludzkie zwłoki zamieniają się w wygodną garstkę prochu, a dusza – jak lubi powtarzać – ulatuje w eter. Karl z łatwością ugina się pod naporem hitlerowskiej ideologii. Przeistacza się w nazistę i volksdeutscha oraz zaczyna brać udział w zbrodniczych praktykach totalitarnego systemu.
POCIĄGI POD SPECJALNYM NADZOREM | OSTŘE SLEDOVANÉ VLAKY
(Jiří Menzel) CZ/SK 1966, 92’
Oscary 1968: Najlepszy film nieanglojęzyczny
Złote Globy 1968: Najlepszy film zagraniczny
BAFTA 1969 - nominacje: Najlepszy film, Najlepsza ścieżka dźwiękowa
Jedna z najbardziej znanych ekranizacji prozy Bohumila Hrabala, a zarazem czołowe dzieło czechosłowackiej Nowej Fali. II wojna światowa widziana z perspektywy prowincjonalnej stacji kolejowej. Małe dramaty, wielkie emocje i europejska historia.
Miloš Hrma (Václav Neckář), świeżo upieczony absolwent szkoły kolejarskiej, rozpoczyna pierwszą w życiu pracę na niewielkiej stacji kolejowej Kostomlaty. Bardziej niż tocząca się zaraz obok II wojna światowa, interesują go własne zmartwienia, typowe dla wieku dorastania, związane przede wszystkim z inicjacją seksualną. Podczas swojej wyprawy w świat fizycznej miłości, Miloš zostaje wplątany w spisek, którego celem jest wysadzenie niemieckiego pociągu z amunicją.
SKLEP PRZY GŁÓWNEJ ULICY | OBCHOD NA KORZE
(Ján Kadár, Elmar Klos) CZ/SK 1965, 128’
Oscary 1966: Najlepszy film nieanglojęzyczny
Oscary 1967 - nominacja: Najlepsza aktorka pierwszoplanowa (Ida Kamińska)
Złote Globy 1967 - nominacja: Najlepsza aktorka w dramacie (Ida Kamińska)
MFF w Cannes 1965: Nagroda Specjalna - Wyróżnienie specjalne: Ida Kamińska, Jozef Króner, udział w konkursie głównym
Adaptacja opowiadania Ladislava Grosmana, słowackiego autora piszącego po czesku. Losy Żydów w czasie II wojny światowej w kolaboranckiej Republice Słowackiej widziane z perspektywy jednej, pozornie błahej historii właścicielki sklepu galanteryjnego. Pierwsza produkcja z Europy Środkowej, która zdobyła Oscara dla filmu nieanglojęzycznego.
Rok 1942, niewielkie miasteczko na terenie Pierwszej Republiki Słowackiej - marionetkowego państwa zależnego od III Rzeszy. Ubogi stolarz Tono Brtko (Jozef Króner), za namową szwagra przejmuje sklep, położony przy głównej ulicy. Mężczyzna odkrywa, że poprzednim właścicielem interesu była niesłysząca staruszka (polska aktorka Ida Kamińska - nominowana do Oscara!). Tono zaprzyjaźnia się z panią Lautmanovą, a kiedy Żydzi zostają wygnani z miasta przez faszystów, postanawia wyciągnąć do niej pomocną dłoń.
SKOWRONKI NA UWIĘZI | SKŘIVÁNCI NA NITI
(Jiří Menzel) CZ/SK 1969, 90’
MFF w Berlinie 1990: Nagroda Międzynarodowej Federacji Krytyki Filmowej (FIPRESCI) - Wyróżnienie specjalne Jiří Menzel, Złoty Niedźwiedź - Najlepszy film
Filmowa adaptacja prozy Bohumila Hrabala. Surowa i ponura rzeczywistość komunistycznej Czechosłowacji lat 50, w której każdy jest podejrzany i każdy może stracić wpływy oraz znaleźć się na samym dnie.
Złomowisko przy hucie stali w Kladnie. Miejsce reedukacji drobnej burżuazji. Po jednej stronie płotu pracują kobiety – uciekinierki, które chciały przedostać się do krajów kapitalistycznych, po drugiej – burżuazyjni wrogowie systemu: filozof, mleczarz, prokurator, saksofonista, fryzjer. W ich codziennych zmaganiach humor miesza się z powagą, a nadzieją z beznadzieją tworzą groteskowy obraz komunistycznego reżimu.
ORGANIZATORZY
Zakład Filologii Czeskiej i Łużyckiej IFS UJ
Czeskie Centrum w Warszawie
Hašek, Hrabal i inni – literatura czeska na ekranie
6-11 listopada 2023
Kino Pod Baranami
Wraz z Zakładem Filologii Czeskiej i Łużyckiej IFS UJ i Czeskim Centrum w Warszawie zapraszamy na przegląd filmów czeskich pod hasłem Hašek, Hrabal i inni – literatura czeska na ekranie. Od 6 do 11 listopada zostanie pokazanych siedem filmowych adaptacji najważniejszych dzieł czeskiej literatury XX wieku. Sponsorem wydarzenia jest CEZ Skawina S.A.
Z okazji 140. rocznicy urodzin i 100. rocznicy śmierci czeskiego pisarza, Jaroslava Haška, w naszym Kinie będzie można zobaczyć adaptacje dzieł czeskiej literatury XX wieku.
W programie przeglądu filmów czeskich, od 6 do 11 listopada, są produkcje, które zyskały powszechne uznanie oraz zdobyły wiele prestiżowych nagród. To siedem filmów, które w większym lub mniejszym stopniu dotykają tematu wojny i reżimu - nie zawsze na poważnie.
Za sprawą dwóch komedii Karela Steklego Dobry wojak Szwejk i Melduję posłusznie widzowie poznają przygody Szwejka, bohatera antywojennych książek Jaroslava Haška. W tę kultową postać wspaniale wcielił się Rudolf Hrušínský. Jego aktorstwo będzie można podziwiać również w dwóch innych filmach: Palaczu zwłok Juraja Herza (adaptacja powieści Ladislava Fuksa) i Skowronkach na uwięzi, które podobnie jak Pociągi pod specjalnym nadzorem zostały oparte na prozie Bohumila Hrabala (oba w reżyserii Jiřiego Menzla). Obraz wojny w jej najtragiczniejszej odsłonie pojawi się w filmach Diamenty nocy Jana Němca (adaptacja prozy Arnošta Lustiga) oraz Sklep przy głównej ulicy Jána Kadára i Elmara Klosa (na podstawie opowiadania Ladislava Grosmana). Sklep… był pierwszą produkcją z Europy Środkowej, która zdobyła Oscara dla filmu nieanglojęzycznego.
Pokazy filmów Pociągi pod specjalnym nadzorem oraz Sklep przy głównej ulicy poprzedzą prelekcje Macieja Gila - historyka kina, animatora kultury filmowej i badacza jej dziejów, dziennikarza i redaktora, prelegenta i edukatora filmowego. Od 2003 roku związany z ruchem dyskusyjnych klubów filmowych, w latach 2006-2012 szefował Polskiej Federacji DKF. W latach 2005-2015 dyrektor programowy Przeglądu Filmowego Kino na Granicy, współtwórca i konsultant programowy wielu innych wydarzeń filmowych w Polsce i za granicą.
Wszystkie filmy zostaną wyświetlone w oryginalnej wersji językowej z polskimi napisami.
BILETY:
26 zł (normalny)
21 zł (ulgowy)
Karnet (7 filmów): 105 zł
Aby zakupić karnet online, prosimy o kontakt: kasa@kinopodbaranami.pl
PROGRAM:
poniedziałek, 6 listopada
18.00 OTWARCIE PRZEGLĄDU
POCIĄGI POD SPECJALNYM NADZOREM | OSTŘE SLEDOVANÉ VLAKY
(Jiří Menzel) CZ/SK 1966, 92’
Prelekcja przed filmem: Maciej Gil.
wtorek, 7 listopada
18.00 PALACZ ZWŁOK | SPALOVAČ MRTVOL
(Juraj Herz) CZ/SK 1968, 100’
środa, 8 listopada
18.00 DOBRY WOJAK SZWEJK | DOBRÝ VOJÁK ŠVEJK
(Karel Steklý) CZ/SK 1956, 108’
20.15 MELDUJĘ POSŁUSZNIE | POSLUŠNĚ HLÁSÍM
(Karel Steklý) CZ/SK 1957, 89’
czwartek, 9 listopada
18.00 DIAMENTY NOCY | DÉMANTY NOCI
(Jan Němec) CZ/SK 1964, 64’
piątek, 10 listopada
18.00 SKOWRONKI NA UWIĘZI | SKŘIVÁNCI NA NITI
(Jiří Menzel) CZ/SK 1969, 90’
sobota, 11 listopada
18.00 SKLEP PRZY GŁÓWNEJ ULICY | OBCHOD NA KORZE
(Ján Kadár, Elmar Klos) CZ/SK 1965, 128’
Prelekcja przed filmem: Maciej Gil.
O FILMACH:
DIAMENTY NOCY | DÉMANTY NOCI
(Jan Němec) CZ/SK 1964, 64’
MFF w Locarno 1964: Nagroda Specjalna - Nagroda Międzynarodowej Federacji Krytyki Filmowej (FIPRESCI) - wyróżnienie specjalne
Adaptacja prozy Arnošta Lustiga to filmowa odpowiedź na powracający w czeskiej literaturze lat 60. temat Holocaustu. Film prezentuje charakterystyczny dla czeskiej kinematografii punkt widzenia – dramatyczna historia opowiadana jest z perspektywy pojedynczego, zwykłego człowieka, bez patosu i heroizmu, za to z głębokim zrozumieniem dla ludzkich słabości i lęków.
Film opowiada o ucieczce dwóch czeskich Żydów z transportu do obozu koncentracyjnego. Mężczyzn ściga grupa uzbrojonych niemieckich chłopów. Diamenty nocy to film-eksperyment, w którym rzeczywistość przenika się ze wspomnieniami i obrazami oddającymi stan ducha bohaterów.
DOBRY WOJAK SZWEJK | DOBRÝ VOJÁK ŠVEJK
(Karel Steklý) CZ/SK 1956, 108’
Ekranizacja kultowej powieści Jaroslava Haška ze wspaniałą rolą jednego z najwybitniejszych czeskich aktorów XX wieku – Rudolfa Hrušínskiego. Świetna satyra na habsburską biurokrację w obliczu I wojny światowej.
Józef Szwejk (Rudolf Hrušínský), niestroniący od kufla handlarz kradzionymi psami, został zwolniony z wojska z powodu niedostatku inteligencji. Gdy wybucha I wojna światowa, o Szwejku przypomina sobie administracja Cesarstwa Austro-Węgierskiego i wciela go na nowo do służby wojskowej. Szwejk gorliwie stosuje się do oficjalnych patriotycznych haseł, kompromitując przy tym ich bezdenną głupotę i powodując nieustanne katastrofy.
MELDUJĘ POSŁUSZNIE | POSLUŠNĚ HLÁSÍM
(Karel Steklý) CZ/SK 1957, 89’
Druga część komedii o losach wojaka Szwejka. Po drodze do Czeskich Budziejowic, główny bohater zostaje za karę wysadzony z pociągu na stacji w Taborze. Tak oto zaczynają się jego kolejne szalone przygody…
W roli głównej ponownie wystąpił Rudolf Hrušínský.
PALACZ ZWŁOK | SPALOVAČ MRTVOL
(Juraj Herz) CZ/SK 1968, 100’
Wywołująca dreszcze ekranizacja prozy Ladislava Fuksa z brawurową rolą Rudolfa Hrušínskiego. Studium manipulacji i szaleństwa u progu II wojny światowej.
Karl Kopfrkingl - pracownik krematorium - to konformista, uwielbiający czystość, higienę i klasyczną muzykę. Bohater uważa swoje miejsce pracy za tryumf człowieczeństwa: w 75 minut kłopotliwe ludzkie zwłoki zamieniają się w wygodną garstkę prochu, a dusza – jak lubi powtarzać – ulatuje w eter. Karl z łatwością ugina się pod naporem hitlerowskiej ideologii. Przeistacza się w nazistę i volksdeutscha oraz zaczyna brać udział w zbrodniczych praktykach totalitarnego systemu.
POCIĄGI POD SPECJALNYM NADZOREM | OSTŘE SLEDOVANÉ VLAKY
(Jiří Menzel) CZ/SK 1966, 92’
Oscary 1968: Najlepszy film nieanglojęzyczny
Złote Globy 1968: Najlepszy film zagraniczny
BAFTA 1969 - nominacje: Najlepszy film, Najlepsza ścieżka dźwiękowa
Jedna z najbardziej znanych ekranizacji prozy Bohumila Hrabala, a zarazem czołowe dzieło czechosłowackiej Nowej Fali. II wojna światowa widziana z perspektywy prowincjonalnej stacji kolejowej. Małe dramaty, wielkie emocje i europejska historia.
Miloš Hrma (Václav Neckář), świeżo upieczony absolwent szkoły kolejarskiej, rozpoczyna pierwszą w życiu pracę na niewielkiej stacji kolejowej Kostomlaty. Bardziej niż tocząca się zaraz obok II wojna światowa, interesują go własne zmartwienia, typowe dla wieku dorastania, związane przede wszystkim z inicjacją seksualną. Podczas swojej wyprawy w świat fizycznej miłości, Miloš zostaje wplątany w spisek, którego celem jest wysadzenie niemieckiego pociągu z amunicją.
SKLEP PRZY GŁÓWNEJ ULICY | OBCHOD NA KORZE
(Ján Kadár, Elmar Klos) CZ/SK 1965, 128’
Oscary 1966: Najlepszy film nieanglojęzyczny
Oscary 1967 - nominacja: Najlepsza aktorka pierwszoplanowa (Ida Kamińska)
Złote Globy 1967 - nominacja: Najlepsza aktorka w dramacie (Ida Kamińska)
MFF w Cannes 1965: Nagroda Specjalna - Wyróżnienie specjalne: Ida Kamińska, Jozef Króner, udział w konkursie głównym
Adaptacja opowiadania Ladislava Grosmana, słowackiego autora piszącego po czesku. Losy Żydów w czasie II wojny światowej w kolaboranckiej Republice Słowackiej widziane z perspektywy jednej, pozornie błahej historii właścicielki sklepu galanteryjnego. Pierwsza produkcja z Europy Środkowej, która zdobyła Oscara dla filmu nieanglojęzycznego.
Rok 1942, niewielkie miasteczko na terenie Pierwszej Republiki Słowackiej - marionetkowego państwa zależnego od III Rzeszy. Ubogi stolarz Tono Brtko (Jozef Króner), za namową szwagra przejmuje sklep, położony przy głównej ulicy. Mężczyzna odkrywa, że poprzednim właścicielem interesu była niesłysząca staruszka (polska aktorka Ida Kamińska - nominowana do Oscara!). Tono zaprzyjaźnia się z panią Lautmanovą, a kiedy Żydzi zostają wygnani z miasta przez faszystów, postanawia wyciągnąć do niej pomocną dłoń.
SKOWRONKI NA UWIĘZI | SKŘIVÁNCI NA NITI
(Jiří Menzel) CZ/SK 1969, 90’
MFF w Berlinie 1990: Nagroda Międzynarodowej Federacji Krytyki Filmowej (FIPRESCI) - Wyróżnienie specjalne Jiří Menzel, Złoty Niedźwiedź - Najlepszy film
Filmowa adaptacja prozy Bohumila Hrabala. Surowa i ponura rzeczywistość komunistycznej Czechosłowacji lat 50, w której każdy jest podejrzany i każdy może stracić wpływy oraz znaleźć się na samym dnie.
Złomowisko przy hucie stali w Kladnie. Miejsce reedukacji drobnej burżuazji. Po jednej stronie płotu pracują kobiety – uciekinierki, które chciały przedostać się do krajów kapitalistycznych, po drugiej – burżuazyjni wrogowie systemu: filozof, mleczarz, prokurator, saksofonista, fryzjer. W ich codziennych zmaganiach humor miesza się z powagą, a nadzieją z beznadzieją tworzą groteskowy obraz komunistycznego reżimu.
ORGANIZATORZY
Zakład Filologii Czeskiej i Łużyckiej IFS UJ
Czeskie Centrum w Warszawie
Kino Pod Baranami
Sponsorem wydarzenia jest CEZ Skawina S.A.
zdjęcia
