|
Ja, który mam podwójne życie... czyli dylemat Josepha Conrada
tytuł oryginalny:
Ja, który mam podwójne życie... czyli dylemat Josepha Conrada
reżyseria: Lucyna Smolińska, Mieczysław Sroka
czas trwania:
188 min. |
CZĘŚĆ 1, czas trwania: 57'
fot. East News
Pierwsza część tryptyku przedstawia dzieciństwo Józefa Korzeniowskiego i lata spędzone z rodzicami na Ukrainie. Przypomina bohaterskich przodków ze strony ojca i matki oddanych ojczyźnie, którzy w walce o jej suwerenność poświęcali majątki, swobody, a nawet życie. Prezentuje sylwetki rodziców oraz polityczną i literacką działalność ojca, Apolla Korzeniowskiego. Opowiada o aresztowaniu ojca, śledztwie i zesłaniu całej rodziny w głąb Rosji, do mroźnej, mokrej i wrogiej Wołogdy. Chora na gruźlicę Ewelina Korzeniowska zmarła na wygnaniu w 1865 roku, jej syn Józef Konrad miał wówczas jedenaście lat. Kilkuletni chłopiec nie zdawał sobie sprawy z politycznej sytuacji, jednak od najmłodszych lat chłonął atmosferę patriotycznej służby ojczyźnie. Wspomnienia dzieciństwa, zatroskanej matki, która zawsze miała dla niego promienny uśmiech, zachował do końca życia. Mówił o sobie: Życie wspomnieniami to okrutne zajęcie. Ja, który mam podwójne życie, jedno zaludnione tylko przez cienie, które z biegiem lat stają się coraz droższe, wiem coś o tym.
CZĘŚĆ 2, czas trwania: 72'
fot. East News
Druga część opowieść o życiu i twórczości Józefa Konrada Korzeniowskiego. Odcinek przedstawia młodość pisarza - począwszy od smutnego okresu po śmierci matki, powrotu z ojcem z wygnania, poprzez lata spędzone we Lwowie i Krakowie, początki fascynacji morzem i wykrystalizowanie się marzeń o zostaniu marynarzem, aż do ich realizacji i dojścia po wielkich trudach do stopnia kapitana.
Józef Konrad był bardzo wrażliwym chłopcem, rozmiłowanym w literaturze. W wieku sześciu lat czytał już po polsku i francusku dzieła wielkich romantyków, poezję i prozę, m.in. powieści Wiktora Hugo i Charlesa Dickensa. Mając 15 lat oświadczył opiekunom, że chce zostać marynarzem. Decyzja ta została przyjęta ze zdziwieniem i zgorszeniem. Choć raniły go posądzenia rodziny o lekkomyślność, fanaberie, głupotę i sprzeniewierzenie się tradycji, obstawał przy swoim. W Marsylii po raz pierwszy ujrzał bezmiar wód, wymarzone morze, dla którego zerwał z otoczeniem i życiem, jakie wiedli przodkowie. Od 1878 roku służył w brytyjskiej marynarce handlowej dochodząc pomimo licznych przeciwności do upragnionego stopnia kapitana. Pływał po Morzu Śródziemnym, Atlantyku, Oceanie Spokojnym i Indyjskim, poznał Australię, Indie, Syjam, Afrykę, wyspy Archipelagu Malajskiego i dziewiczych regionów w północno-wschodniej części Borneo, przeżył wiele przygód, które później stały się pożywką dla jego twórczości. W 1886 roku otrzymał obywatelstwo brytyjskie, a w 1894 zrezygnował z żeglowania. Jednak ponad 20 lat spędzonych na morzu pozostało na zawsze w żywych wspomnieniach, podobnie jak wspomnienie bliskich z ojczystego kraju.
CZĘŚĆ 3, czas trwania: 59'
fot. East News
Ostatnia część biograficznego tryptyku o Józefie Konradzie Korzeniowskim, polskim szlachcicu, kapitanie marynarki brytyjskiej, światowej sławy pisarzu znanym pod pseudonimem Joseph Conrad.
Film przedstawia cztery dekady z życia niezwykle barwnej i interesującej postaci - zakończenie kariery marynarza, początki pisarstwa, sukces jego prozy, założenie rodziny oraz dylematy moralne wrażliwego człowieka o silnych uczuciach patriotycznych. Dotknięty chorobą Józef Konrad Korzeniowski w 1894 roku zrezygnował z żeglowania. Rok później ukazała się jego pierwsza powieść Szaleństwo Almayera. Egzotyka opisywanych krajobrazów, ludzi i zdarzeń umocniona potęgą słowa zjednała mu czytelników, a także przychylność brytyjskiej krytyki. Lata spędzone na morzu, rejsy do odległych, niezwykłych zakątków świata, zebrane doświadczenia i emocje stały się niewyczerpanym źródłem natchnienia. Zirytowany licznymi deformacjami nazwiska, przyjął pseudonim Joseph Conrad, czyniąc z drugiego nadanego mu na chrzcie imienia nazwisko. Najbardziej bolały go zarzuty o brak patriotyzmu i wyparcie się uciemiężonej pod zaborami ojczyzny. Joseph Conrad wydaje kolejne książki. Zakłada rodzinę, ma dwóch synów. W 1914 roku razem z najbliższymi przyjeżdża do Polski, gdzie namiętnie czyta polską literaturę nadrabiając wieloletnie zaległości, nawiązuje kontakty z twórcami, zaprzyjaźnia się ze Stefanem Żeromskim. Po powrocie do Anglii podejmuje działania na rzecz restytucji niepodległej Polski.
W życiu Korzeniowskiego miały miejsce dwa mistyczne zdarzenia - pierwszym była myśl o żeglowaniu, niepojęta dla niego samego jakaś tajemnicza konieczność, która kazała mu porzucić wszystko i wyjść na przeciw nieznanemu. Drugim było pisanie w języku angielskim. Obie kwestie zaważyły na losach Korzeniowskiego, obie były powodem wewnętrznej walki i nieustającej udręki aż do jego śmierci w 1924 roku.
Film prezentowany w ramach: Rok Conrada - pasmo filmowe
