|
Kościuszko - nieme filmy z muzyką na żywo
reżyseria: Orland, Jerzy Orshon
czas trwania:
100 min. |
KOŚCIUSZKO POD RACŁAWICAMI | KOŚCIUSZKO POD RACŁAWICAMI
reż. Orland, Polska 1914/1927, 26'
Oparty na sztuce Władysława Anczyca, nakręcony w 1913 roku Kościuszko pod Racławicami to jeden z pierwszych polskich filmów patriotycznych, z wątkiem miłosnym przedstawionym na tle wydarzeń historycznych roku 1794.
Film został realizowany w 1913 roku w okolicach Lwowa przez wytwórnię Leopolia-Film. W 1927 roku, w 133. rocznicę Insurekcji Kościuszkowskiej, Biuro Kinematograficzne Poloniafilm, dodało nowe plansze i pokazywało film w warszawskim kinie Urania pod zmienionym tytułem Bitwa pod Racławicami. Na początku lat 30. dodano fragment nieznanego, archiwalnego filmu, prezentującego paradę wojskową.
Jedyny zachowany materiał filmowy to dwie rolki taśmy, przekazane Filmotece Narodowej w 2009 roku przez osobę prywatną. Pierwotnie film miał 5 aktów i trwał około godziny. Zachowały się fragmenty o łącznej długości 421 metrów, czyli 25 minut projekcji w prędkości 18 klatek na sekundę. Pomimo złego stanu zachowanych materiałów, skanowanie taśmy powiodło się. Restauracja obrazu była możliwa w bardzo ograniczonym zakresie, ze względu na zaawansowaną degradację podłoża i wyjątkowo liczne uszkodzenia mechaniczne. Nie zachowała się żadna dokumentacja produkcji z okresu powstania filmu. Na podstawie materiałów prasowych oraz późniejszych opracowań, ustalono część obsady i ekipy filmowej. Reżyser i odtwórca głównej roli, o pseudonimie Orland, nie jest znany z imienia i nazwiska.
PIERWSZA MIŁOŚĆ KOŚCIUSZKI | PIERWSZA MIŁOŚĆ KOŚCIUSZKI
reż. Jerzy Orshon, Polska 1929, 73'
Fabuła zrealizowana w schyłkowym okresie kina niemego, oparta na historii romansu przyszłego Naczelnika z Ludwiką, córką Wojewody Sosnowskiego. Akcja filmu rozgrywa się po powrocie Tadeusza Kościuszki ze stypendium we Francji. Jest to jedna z najbardziej nietypowych produkcji kinematografii II RP.
Film w reżyserii Jerzego Orthona to niskobudżetowa produkcja z 1929 roku, zrealizowana przez nieliczną ekipę filmową. W zbiorach Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego znajduje się negatyw kamerowy na taśmie nitro, pozyskany w 1960 roku od osoby prywatnej. Materiał jest niekompletny i jedynie częściowo zmontowany. Zawiera kilkanaście roboczych plansz dialogowych i narracyjnych oraz odrzuty, werki i niewykorzystane duble.
Głównym celem prac była rekonstrukcja fabuły i współczesny montaż na podstawie programu kinowego, recenzji, źródeł historycznych oraz znaków montażowych na taśmie. Do materiału dodano plansze informujące o przebiegu fabuły oraz bohaterach, wizualnie odróżniające się od oryginalnych.
MUZYKA NA ŻYWO:
Semi-Invented Altered Trio - zespół narodził się 7 lat temu, podczas 12. Festiwalu Filmu Niemego w Krakowie. W skład zespołu wchodzą: Adrian Konarski, kompozytor muzyki do filmów m.in. Magdaleny Piekorz (Pręgi) czy Jerzego Stuhra (Obywatel), Michał Półtorak – skrzypce oraz Dominik Klimczak – instrumenty perkusyjne.
Projekt „Konserwacja i digitalizacja przedwojennych filmów fabularnych w Filmotece Narodowej w Warszawie” jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach XI Priorytetu „Kultura i dziedzictwo kulturowe” Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.
